Question

Тургеш каганаты туралы манызды акпарать​

Answer 1

Ответ:

Түргеш қағанаты (түркіше: - Türügesh) — 704-756 жылдары билік құрған, Батыс Түрік қағанатының ыдырауы нәтижесінде құрылған ерте ортағасырлық түркі мемлекеті. Батыс Түрік қағанатының мемлекеттік-әкімшілік, әскери және мәдени дәстүрлерін жалғастырған және уақытында сол елдің сол қанатына жатқызылған. Дулу тайпа құрамының ішіне жатады, түргештердің өзі қара және сары түргеш болып бөлінгені белгілі. (Кейбір тарихи деректер бойынша, "сары" және "қара" деген тайпа бөліктерін этникалық емес, саяси жағынан қарастырған жөн. Демек, Сақал қаған болған кезде түргеш қағанаты екіге бөлініп кетеді. Біреуінде Сақал өзі қаған болған, ал екіншісінде халықты басқарған Сұлу. Сақалға бағынатын халықты "сары түргеш", ал Сұлуға бағынған халықты - "қара түргеш" деп атаған.)

Answer 2

Тургеш каганаты, Тургеш империясы немесе Тургеш Улусы, 8-10 жылдардың аралығында Қазақстан жерінде тұрған тарихи көптеген қазақ жерінде құрылған қарулардың ішкі іс-шарасымен жасалған хандықтық құрылым.

Тургеш каганатының кеңсе көрсеткіштері бар, бірақ оның асосы, кесірімдері білім мен технологиялауда, жасамдық кеңеске негізделген болып табылады. Әсіресе, буындастық, салт-демалу, тапсырыстар жасау жататын технологияларды жетілдірді. Тургеш каганатының жеткізгіш ішкі саясаты жататында, ол түрік жерінің тарихи әрекеттері мен қаржылық ішкі іс-шараларына де жетілдірілді.

Тургеш каганаты үш алаңда бөлінеді: батыс алаңы, орталық алаңы, және шығыс алаңы. Батыс алаңы Мангышлау, Каспий теңізінің батысы және Қарақызыл шайығына байланысты. Орталық алаң Туркістанның ортасында орналасады. Шығыс алаңы Жетісу, Талас, Ысық-Қуль көлдері мен соларға жақын өңірлерді кіреді.

Тургеш каганатының басшысы Тамерланның турақты ашылуынан кейін, қазақ жеріндегі қарқаралармен қатынасып, жауғаштың Туркістан қаласында басып алды. Содан кейін оның ішкі іс-шаралары үлкен қайраткерлік жанары табады.

Біздің біліміміз Тургеш каганаты туралы орта тарихи акпараттармен шегініс жасауға арналған. Әкімшілікті артық жақсы амалдау үшін деректермен, дайындалған аурулармен, тарихи ерекшеліктермен, жазбалармен жасалады. Толық білім алу үшін жасалған қазақстандық тарих кітаптарынан жасалған артық акпарат керек болады.