Question

Ұлы жүз қазақтарының Ресей империясының отарлауына қарсыжүргізген күресі мен Орталық Азиямемлекеттерінің бодан болуы жайындаақпарат жаз.​

Answer 1

Ответ:

Жолбарыс хан орыс елшісі М.Тевкелевтің Кіпті жүзге келгенін біліп, оған Ресейдің қол астына кірудің шартын анықтау үшін үш старшын аттандырды. Осы кезде Ұлы жүздің атақты билері — Төле би, Қодар би және Сатай, Бөлек, Хангелді батырлар өздерін Ресей азаматтығына қабылдау жөнінде император Анна Иоановнаға жолдама хат жолдады. Олар Әбілқайыр хан мойындаған шарттар негізінде Ресей мемлекетінің құрамына кіруге тілек білдірді. 1834 жылы 20 сәуірде император Анна Иоанновна оларды Ресейдің қол астына қабылдау жөніндегі грамотаға қол қойды. 1842 жылы Ұлы жүз руларының төрт старшыны Ресейдің қол астына қарау жөнінде ант берді. Бұл кезде Жетісудың көптеген бөлігінің Жоңғарлар билігінде болуы Ресейге қосылуға бөгет жасады. Сонымен қатар Қоқан ханы мен Хиуа билеушілері едәуір қарсылық көрсетгі. 1848 жылы сұлтан Сүйік Абылайханов бастаған Ұлы жүз қазақтары өздерін Ресей қол астына алу туралы тілек білдірді. Бір жыл өткен соң патша үкіметі Ұлы жүз қазақтарын Ресей азаматы деп жариялады. Бірақ бұл азаматтыққа Іленің шығыс жағын мекендеген рулар ғана өтті. 1856 жылы Ұлы жүздің Жалайыр, Албан, Дулат, Шапырашты, Ысты тайпалары Ресей азаматтығын қабылдады. 19 ғасырдың 50-жылдарында Ұлы жүздің Оңтүстік Қазақстаңдағы бөлігі Қоқан хандығының қол астында еді. Бұл аймақтарды өзіне қаратып әрі Орта Азиядағы хандықтарды өзіне бағындыру мақсатымен патша үкіметі Ұлы жүздің Оңтүстік Қазақстандағы аймағына екі жақтан — Перовск және Верный қалаларынан жорық бастады (Ұзынагаш шайқасы). 1864 жылы көктемде орыс әскері Әулие-атаны, 1865 жылы Ташкент, Перовскіден шабуылға шыққан орыс әскері Шымқорған, Жөлек бекіністерін алып, Сырдария мен Жетісудағы Ұлы жүз қазақтары түгелдей дерлік Ресей қол астына көшті.

Answer 2

Ұлы жүз қазақтары Ресей империясының отарлауына қарсы жүргізген күресі мен Орталық Азия мемлекеттерінің бодан болуы қазақтардың тарихи кезеңдерінің бірі болып табылады. Бұл барлық оқиғалар 18-19 ғасырларда пайда болды.

1. Ұлы жүз қазақтарының Ресейге қарсы шетелдік қозғалысы: 18-19 ғасырларда Қазақстанда Ресей империясының қазақтарды отарлауы басталды. Бұл процесс Сибір қазақтарынан басталып, шетелдік қазақтық аудандарға шетелдік қазақтарды қайта жергізіп қоюмен жалғасты. Бұл процесс Ұлы жүз қазақтарының Ресейге қарсы шетелдік қозғалысы деп аталады.

2. Орталық Азия мемлекеттерінің бодан болуы: 19 ғасырдың ортасында Орталық Азияда Осман империясы, Жүнсін және басқа бірнеше мемлекеттер арасында басқарылатын болушы болды. Ол мемлекеттердің болмауы мен жарлығы Ресей мен Британияның алғашқысы арқылы араласады. Орталық Азиядағы бодан болу жалпы дипломатиялық және салықты жарлығының жағдайымен байланысты.

Сондай-ақ, бұл тарихи кезеңдер Ресей империясының қазақтарды шетелдік қазақтарды отарлауы мен Орталық Азия мемлекеттерінің бодан болуы жайында ақпарат береді. Дерек кезеңдер мен оқиғалар жазуы үшін қосымша сұрау жасаңыз.