Question

Неліктен алтын орда ыдырады?​

Answer 1

Ответ:

Ордаға жойқын соққыны Тоқтамыстың әскерін талқандап, астанасын қиратып, Қырым сауда қалаларын тонап, ең шебер қолөнершілерін өзінің астанасы Самарқандқа айдап әкеткен Әмір Темір берді.

15-ші ғасырдың алғашқы бөлігінде Литуанияның патшасы Витаутастың әскерлерін Ворскла өзеніндегі шайқаста талқандаған Едіге билікті қолға түсіріп, Ноғай ордасын құрды.

1440-шы жылдары Ордада тағы бір азамат соғысы бұрқ ете түсті. Енді ол бірнеше хандықтарға бөлшектеніп кетті: Қасым хандығы, Қазан хандығы, Астрахан хандығы, Қазақ хандығы, Өзбек хандығы және Қырым хандығы әрқайсысы өз алдына билік құра бастады.

Бұл хандықтардың ешқайсысы да Мәскеу кінəздігімен күш сынаса алмады; ақыры 1480 жылы «Угра өзенінде болған тұрудан» кейін Мәскеу бағынудан мүлдем шықты. Мәскеу княздығы түбінде сол хандықтардың әрқайсысын (1550 жылдары Қазан мен Астарханнан бастап) басып алды. Ғасырдың соңына қарай Сібір хандығы Ресейдің құрамына кіріп, оның хандарының ұрпақтары орыстың патшасының қызметіне кірді.

Қырым хандығы 1475 жылы Османлы империясына бағынышты мемлекетке айналып, 1502 жылға қарай Ордадан қалғанды өздеріне бағындырып болды. 16-шы ғасырда және 17-ші ғасырдың басында Қырым татарлары оңтүстік Ресей, Украина және тіпті Польшаны жиі-жиі шауып отырды, бірақ Ресейді жеңуге немесе Мәскеуді басып алуға күштері жетпеді. Османлылардың көмегінің арқасында Қырым хандығы жалғаса беріп, тек 1783 жылғы сәуірдің 8-інде ғана ІІ-ші Екатеринаны оны тарқатып, жерін қосып алды. Алтын Орда мемлекетінің ең ұзаққа созылған мұрагер мемлекеттерінің бірі осы еді.

Answer 2

Неліктен Алтын Орда ыдырады араласады. Алтын Орда, XIII жылдың ортасында Орталық Азияда құрылды, жаңа миллий жасалған бірден бас тартылған мемлекет. Алтын Орданы шыға берумен кейін орталық қазірға тарихи жазба жоқ. Неліктен Алтын Орданы шетелген қай бір үлкен мемлекеттер, сіяқты Жәнібек, Тоғылар, Тоғылар, Жошық Темір, Тімур қолданып, Орталық Азияда тауар жасау жолында араласады. Алтын Орда тарихындағы ақпаратты суды қолданып, мемлекеттік және діндік мәселелер үшін апару жөніндегі бұйрықтары мен жарнамалары кейбір ақпаратты тарихшылардың ұсынуымен, алдағы шақырулардың ақпараттарымен түрленеді. Алтын Орда тарихі бойынша оқиғаларда ішкі және сыртқы саясат қолданылған жерлер өзгереді және мемлекет мерзімі туралы ақпаратты қолдануың керек болар екендігіне ұқсалады.