Question

эссе на тему "Қ.Аманжоловтың "Ақын өлімі туралы аңыз"поэмасындағы батырдың ерлік істерін талдап жазыңыз"

Answer 1

Қ.Аманжоловтың Ақын өлімі
«Ақын өлімі туралы аңыз» поэмасы Қасым Аманжоловтың ,,ғана емес, бүкіл қазақ поэзиясының жанрындағы үздік жетістігі болып табылатын бұл туындыға жас ақын Абдолла Жұмағалиевтің майданда көрсетен ерлігі арқау болған. Ақындық дарыны үлкен үміт күттірген Абдолла намысқой, отаншыл, қайсар жігіт екен.

Майданда соғысып жүріп, оның бөлімшесі немістердің қоршауына түседі. Бір үйдің шатырына паналап, ұрыс жүргізеді. Жолдастары түгел оққа ұшады. Абдолла жалғыз өзі автоматтан оқ жаудырып, немістің рота әскерін үйге жолатпайды, көптеген солдатын қырғынға ұшыратады. Жау "Абдоллаға беріл, кінәнді кешеміз" деп хабарлайды. Абдолла берілмей, соғыса береді, ақыры немістер үйді өртейді. Әдетте, отқа адам төзе алмай, қашады екен. Бірақ Абдолла тапжылмай, үймен бірге өртеніп кеткенше қарсылық көрсетумен болады.



Ол туралы Абдолланың бөлім командирі В.Григорьев: "Жау қоршауында жалғыз калып, арыстандай алысқан айбатты акынның ерлігі бізге батырлықтың асқар шыңындай сезіледі. Ол жан алқымға келгенде, соңғы гранатасын немістерге лақтырады да, ақтық оғы қалғанша автоматты жау өңменінен айырмады", – деп жазды. Поэма Абдолла өмірінің осы бір соңғы кезеңін суреттеуге құрылады. Ақын образды жау қоршауында, от ортасында қалған батырдың бір сәттегі ерлік ісін көрсету арқылы ашады. Туған елінің ерлік дәстүрі мен жауынгерлік антына берік азамат кейпі санада туған жалынды толғаныс арқылы да толыға түседі.

Қаһарманның ішкі толғанысы ширыға келе, қаһарлы кекке, жан ашуына айналады. "Намысты ұлан аласұрып" жау тобына автоматтан оқ жаудырады. Екі жақ та өшіге өршеленеді. Осы бір өлім мен өмірдің күресін ақын зор ақындық буырқаныспен суреттейді:

Қара толқын орман шашын
Жұлды талдап снарядтар.
Мәңгі мекен көл жағасын
Тастап, суға сүңгіді жар.

Қорытындылай келе, «Ақын өлімі туралы аңыз» Абдолла Жұмағалиевтің батырлығы арқылы жас сарбазды жігерлендіру, өр рухты Отан қорғаушысы болуға дәріптейді. Абдолла жалғыз өзі қалса да жігерленіп, ақтық демі, қасық қаны қалғанша тұрды. Ерлікпен қаза тапты. Ол артындағы бауырлары мен қандастары үшін соңына дейін барды, өзін құрбан етті.

Answer 2

Құрметті оқушы!

Қ. Аманжоловтың "Ақын өлімі туралы аңыз" поэмасы батырдың ерлік істерін қайталап талдауда алдын алу, сұраушыға жауап беру жөнінде маңызды есептіліктің есігін саптап қояды. Батырдың ерлік істері қазақ әдебиетінде маңызды тақырып болып саналады, сондықтан оны талдау қажетті.

Поэма өзінде батыр мәртебесінде қазақ ұлттың ерлік өзін туғызу, мәдениетті сақтап, тарихын сақтау, мемлекетті сақтау мақсатында ерлікті білуі тиіс. Батырның ерлік істері дәстүрлі азаматтың өмірін жасау негізі болып табылады. Ақын тыныштық жазушы рөлінде батырның ерлік өзінің үшінші адамгершілігін сипаттайды. Поэмада батыр сөздері арқылы әрқайсысы батырлықты анықтайды.

Поэмада батырдың ерлік істерін талдауда ақпараттың сапасын, кеңес көрсету жаттығуларын білу қажетті. Батырның білгенге де, білмегенге де көмек көрсетуі, аурухана жетуі, көшеменділігі, жастарға мол болуы, мерекелік болуы, шындықты болмасына тағайындануы батырдың ерліктік істерін бетін-бет анықт