Question

Жасуша органоидтерiмен сипаттамаларын сәйкестендіріңдер. Сипаттамасы Органоидтер на 2.Ядро 1. Плазмалык мембра-А) Жасушада заттарды та- Ж)Бiрмембраналы сымалдау, жасушадағы 3) Жасушаны энергиямен реакциялардың кеңiс- тіктік бөлінуі Ә)Нәруыз синтезі б Б) Фотосинтез камтамасыз ету И) Жасушаның өздiгiнен қорытуы және жасушаішілік асқорыту в) Органоидтердің жасу- й) жасушаның қозғалысы К) Кос мембраналы к) Жасушаның сыртқы ор- тамен байланысы Л) Ядроның бөлінуін басқару М)Тек есiмдiктерде бар 4 Н) Тек жануарларда бар 3. Митохондрия 4. Пластидтер 5. Рибосомалар 6. Тегiс ЭПТ 7. Туйiршiктi ЭПТ 8. Жасуша орталығы 9. Гольджи жиынтығы 10. Лизосомалар 11. Жіпшелер мен кiр- Д)Майлар мен көмірсу- пікшелер лар синтезі Е) Құрамында ДНК бар шадағы қозғалысы г) Тұқымқуалаушылық ақпаратты сақтау F) Мембранасыз 5

Answer 1

Ответ:

Жасуша органоидтары (грекше «organon» – мүше, «eіdos» – түрі) – жасушалардың тұрақты арнаулы бөлігі.

1. Эндоплазмалық тор (ЭПТ) – жасушаның ішін түгелдей бір-бірімен тығыз байланысқан түтікшелермен торлап жататын 2 жарғақшалы түзіліс. Сыртқы жарғақшаларына рибосомалар бекінсе – түйіршікті ЭПТ, бекінбесе тегіс жарғақшалы ЭПТ дейді. Тегіс жарғақшалы ЭПТ майлар мен полисахаридтердің алмасуына қатысады. Түйіршікті жарғақшалы ЭПТ рибосомаларында нәруыздар синтезделеді. ЭПТ торланған түтікшелері жасуша ішіндегі басқа органоидтардың қатынас жасауына көмектеседі.

2. Рибосома – цитоплазмада бос күйінде, жарғақшаға (ЭПТ) бекінген күйінде болатын нәруызды дән тәрізді өте ұсақ органоид. Ол нәруыз синтезіне қатысады.

3. Митохондрия (грекше «mіtos» – жіпше, «chondrіon» – дән) – барлық тірі жасушаларда болады. Пішіні таяқша, жіпше, дән тәрізді түзіліс. Жасушада ондаған, мыңдаған митохондриялар кездеседі. Сыртын 2 қабатты жарғақша қаптайды. Сыртқы жарғақшасы тегіс, ішкі жарғақшасы қатпарлы. Митохондриялар –май қышқылдарын синтездеп, жасушаларды энергиямен қамтамасыз ететін энергия жинақтаушы құрылым. Ішкі жарғақшадағы ферменттер глюкоза мен аминқышқылдарын ыдыратып, май қышқылдарын тотықтырады.

4. Лизосома (грекше «lysіs» – еріту, «soma» – дене) – домалақ немесе сопақша пішінді, бір қабатты жарғақшалы түзіліс. Құрамындағы ферменттердің әсерінен нәруыз молекулаларымен полисахаридтерді ыдыратады. Жасушаға түскен бөгде заттарды ерітеді.

5. Гольджи жиынтығы – ядроға жақын, жасуша орталығын (центриоль) айнала қоршап жататын көпіршік, түтікше тәрізді түзіліс. Жасушада заттардың тасымалдануына, қажетсіз соңғы өнімдердің жасушадан шығарылуына қатысады.

6. Жасуша орталығы – центриоль (латынша «centrum» – орталық нүкте, орталық) Гольджи жиынтығына жақын орналасқан цилиндр пішінді 2 денешік. Жасуша бөлінуінің алғашқы кезеңінде 2 центриоль бір-бірінен екі полюске қарай ажырайды. Ортасында ұршықша жіпшелер пайда болады. Жасушалардың бөлінуіне қатысады.

Answer 2

Сіздің сұрауыңызда көрсетілген мәліметтермен сипатталған жасуша органоидтері туралы толық айтып беремін.

1. Ядро (Ядролар): - Жасушада заттарды тасымалдау мен сақтау ісін орындау. - Жасушадағы бірмембраналы сымалдау мен мембранасының құрастырылуы. - Жасушаны энергиямен реакциялардың кеңісінің тіктік бөлінуін орындау. - Нәруыз синтезі мен фотосинтезді өткізу.

2. Митохондрия: - Жасушаның өзінен қорыту және жасуша ішілік асқорыту ісін орындау. - Органоидтің энергия жасау ісінің көмекші басқаруын орындау.

3. Пластидтер (Хлоропласттар): - Фотосинтез ісін жүзеге асыру. - Жасушаның қозғалысына энергия беру.

4. Рибосомалар: - Тек эсімдіктерде бар. - Біріктіру жасау ісінің орналасуы.

5. Мембранасыз Қос ұялушылар: - Әр түрлі біологиялық процестерді іске қосу. - Органоидтерді жаттату және заттарды жабдықтау.

6. Майлар мен Көмірсу-пікшелер: - Заттарды тасымалдау мен сақтау ісін орындау. - Жасуша органоидтерін жаттату және қозғалысына қатысты бізге ақпарат беру.

7. ДНК Құрамы: - Жасушаның қозғалысына тірілген ДНК-ты құрастыру. - Генетикалық бірнеше процестерді іске қосу.

8. Тұқымқуалаушылық ақпаратты сақтау: - Біологиялық басқаруды жаттату, сақтау және мембранасыз қос ұялушылар орасында ажырату.

Жасуша органоидтері жасушаны басқару және жасуша жасау процесстеріне қатысты мағлұмат беру үшін олардың функциялары мен мембраналы құрылымдары туралы мәліметтер берілді.