Question

Рефлекстерді жіктеу тәсілдері туралы айтындар

Answer 1

Ответ:Рефлекстер мынадай түрлерге жіктеледі:

І. Биологиялық бағыттағы рефлекстер:

а) қорғану;

б) қоректік;

в) жыныстық (көбею және ұрықтану жөніндегі қамқорлық);

ІІ. Рецепторлардың түріне қарап рефлекстер:

Экстрорецептивтік немесе сыртқы ортадан жарықты, дыбысты, дәмді, оның ыстығы мен суықтық өзгерістерін қабылдайтын рецепторлар;

Интрорецептивтік ішкі жүйелердегі тітіркеністерді қабылдайды (олар мүшелердің қызметі мен өзгеруі, ішкі ортаның күйімен байланысты). Интрорецепторлардың кейбіреулері бұлшық етте, сіңірде, буын қалталарында орналасады. Оларды «буын-сезмі рецепторлары» немесе «проприорецепторлар» деп атайды.

ІІІ. «Жұмысшы мүшенің» қызметіне байланысты пайда болған рефлекстер:

Қимылдық (жүрек, қаңқа, тамырдың және ішкі мүшелердегі бірыңғай салалы бұлшық еттердің жиырылуы);

Секреторлық, денедегі бездердің сөлі (түкірік, гормондар) бөлінуімен байланысты;

Трофикалық – денедегі зат алмасуын қамтамасыз етеді.

ІV. Орналасуына байланысты рефлекстер:

Жұлын рефлекстері;

Бульбар (сопақша ми) рефлекстері: жөтелу, түшкіру, құсу;

Ми қыртысы рефлекстері, немесе шартты рефлекстер:

Мезенцефаль (орта ми рефлекстері) денені тік ұстау, жүру, жүгіру, т.б.

Күрделілігіне қарап рефлекстер қарапайым және күрделі болып бөлінеді. Мысал ретінде қарапайым рефлекстерге тізе рефлексі жатады. Ол екі – афферент және эфферент нейрондардан пайда болған.

VІ. Тума рефлекстер: шартты, жүре пайда болған, шартсыз тума рефлекстер болып бөлінеді.

Бұл жерде ескеретін бір жай, орталық нерв жүйесі зақымданбай тұтас тұрғанда оның жоғарғы бөлімдерінің рефлекстеріне төменгі бөлімдер де қатысады; сондай-ақ төменгі бөлімдер (жұлын, сопақша, ортаңғы ми) іске асыратын рефлекстер кезінде қозу импульстері жоғарғы бөлімдерге (аралық ми, қыртысасты ядролары, ми қыртысы) де жатады. Сондықтан бұлар да тиісті дәрежеде белгілі бір рефлекстің іске асуына қатысады және осы тұрғыдан қарағанда әрбір рефлексті бүкіл организмнің реакциясы деп қарауға болады. Оның бер жағында қандай да болмасын рефлекс оңаша, басқалармен еш байланыссыз және байқалмайды. Бір орган рефлекстері басқа органдар қызметтерін өзгертеді және керісінше. Мысалы қаңқа еттерінің жиырылуына байланысты болатын қозғалу актыларының барысында барлық дерлік ішкі органдардың қызметтері жанданады.

Дегенмен, аталған рефлекстер өздеріне тиісті бөлімдер сау болған жағдайда, басқа бөлімдер қатыспаса да орындала береді. Мәселен, егер кесу арқылы бақаның миын жұлынынан ажыратса біраз уақыт (15-30 минуттай) өтіп, кесу зардабы (шок) аяқталған соң, оның аяғының терісіне әлсіз қышқылмен әсер етіп, немесе шымшу арқылы жұлынның өзіне ғана тән болатын рефлекстерді алуға болады (бүгілу, жазылу, сүрту, аймалау рефлекстері және ахиллес сіңірінен алынатын балтыр етінің жиырылуы – ахиллес рефлексі). Адамда табан терісін тітіркендіруден аяқтың басы, саусақтар рефлекторлық түрде иіледі (табан рефлексі). Тізеден ұрып санның төрт ұшты етінің сіңірін созса рефлекторлық түрде аяқ жазылады (тізе рефлексі). Бұларды да жұлын рефлекстеріне жатқызады. Сондай-ақ зәр шығару және дефекация (қи тастау) рефлекстері де жұлынның қатысуында іске асады. Ал ему рефлекстері, корнеальдық (көздің қасаң қабығына тигенде қабақтың жабылуы) рефлекс, сопақша сидың, қарашық рефлекстері (жарықтан қарашықтың кішіреюі) ортаңғы мидың қатысуында орындалады т.с.с.

Объяснение:

Answer 2

Рефлексия (рефлекстерді жіктеу) жайлы айтындардың бірі теориялар мен практикалар кездесуінде қолданылады. Рефлексия, өз бағдарламасын жасаушының негізгі мәселелерін жою, жасауына, әрекеттеріне назар көтеру және оларды талдау жасау мүмкіндігіні бағалауға арналған.

Рефлексияны жасау үшін көптеген тәсілдерді пайдалану мүмкін:

1. Сөйлеу: Жасаушы өз ісі туралы сөйлеме жасау жолымен өзгерістер мен жеткізулерді айту арқылы жасауын анықтай алады. Ол өз байланыс ісімен, келесі өткен жұмыс күндерімен, жасауымен күнделікті сызады.

2. Жазу: Өз жасаушылығыны басқа жерге жасау үшін есептерді, киімдерді, байланысты тәсілдерді пайдалану. Жазу арқылы жасаушы өзінің думандарын, байланыстарын және іске қызмет ету тәсілдерін толық байланысқа салады.

3. Қарау және талдау: Жасаушы өз ісі мен оқиғаларын талдау жасау жолымен анализда болады. Бұл үдерісшіліктерінің өзгерістерін табу үшін анализді бекіту мүмкіндігін береді.

4. Жетілдіру: Жасаушы өзінің қызметін жақсарту мәселелерін, әрекеттерін, ойларын және сенімділігін жетілдірмек үшін тәсілдер мен стратегияларды пайдаланады.

5. Құлау: Қарау және талдаудан кейін, жасаушы ісінің мақсаттарын жетілдіруге дайындалады және оларды қолдану үшін жасауының пландарын жасайды.

Рефлексияны жасау жайлы оқиғалар жасаушының жасауын тәртіптеп, оны жақсартуға және оқиғалардан құрылған тәжірибелерді пайдалануға көмек көрсетеді. Қажетті мәселені шешу, жақсарту жолын табу және өз байланыс ісін жетілдіру арқылы болашақ үшін жасаушының жоғары деңгейде болуына көмек көрсету үшін рефлексияны қолдайтын болады.