Question

Matnni o‘qing. Matn bo‘yicha savollar tuzing. Reja asosida matn mazmunini so‘zlab bering. Yer yuzida tillar ko‘p. Olimlarning hisob-kitobiga ko‘ra ularning miqdori 7000 ga yaqin. Masalan: rus, ingliz, nemis, arab, fors, koreys va boshqa tillar.Tillarning barchasi insonlar o‘rtasidagi aloqa-aralashuvni ta’minlash vazifasini bajaradi. Rossiyada rus tilida, Fransiyada fransuz tilida, Eronda fors tilida gaplashishadi.Har bir til asrlar davomida rivojlanib, boyib boradi. Jamiyatdan uzilgan, insonlarning o‘zaro aloqasiga xizmat qilmaydigan til o‘lik tildir. Til jamiyatga, ya’ni odamlarning o‘zaro munosabatga kirishuviga, aloqa qilishiga xizmat qiladi, shuning uchun u ijtimoiy hodisa sanaladi. Mustaqillikka erishganimizdan keyin o‘zbek tilining ijtimoiy vazifalari yanada kengaydiTil millatning qalbi, uning o‘tmishi, buguni va kelajagi sanaladi. Shu ma’noda har bir millatning ona tilisida uning bebaho xazinasi, minglab so‘zlar saqlanadi. Bu so‘zlarni asrlar davomida xalq yaratadi, unga sayqal beradi, asrab-avaylaydi.Har bir davrda yashagan xalq vakillari bu so‘zlarni e’zozlab, ularga ishlov berib, so‘zlar xazinasini boyitib, keyingi avlodlarga yetkazishga mas’uldirlar. Internet ma’lumotlariga ko‘ra, bugungi kunda 6000 dan ortiq til bo‘lib, ularning so‘z boyligi, leksik-grammatik qurilishi, uslubiy imkoniyatlari darajasi bir xilda emas. Bu borada o‘zbek tili dunyodagi eng boy, shirali tillardan biri sanaladi. Bu tilda Mahmud Koshg‘ariy, Lutfiy, Alisher Navoiy, Zahiriddin Muhammad Bobur, Nodira, Ogahiy singari buyuk zotlar barakali ijod qilgan bo‘lishsa, Muqimiy, Furqat, Mahmudxo‘ja Behbudiy, Abdurauf Fitrat, Abdulhamid Cho‘lpon, Abdulla Qodiriylar uni yangi pog‘onalarga olib chiqishdi. O‘zbek tilining XX asr boshlaridan bugungi kungachatarixiy ildizlarga ega. Ozarbayjon, usmonli turk, qozoq, qirg‘iz, turkman, qoraqalpoq, uyg‘ur, chuvash, tatar, boshqird, xakas, yoqut singari 30 dan ortiq turkiy tillardan biri sifatida u qadimgi turkiy til, eski turkiy til, eski o‘zbek tili singari uzoq taraqqiyot bosqichlarini bosib o‘tgan. O‘zbek ma’rifatparvarlarining sa’y-harakatlari bilan XX asrning boshlarida shakllangan hozirgi o‘zbek adabiy tili bugun istiqlol sharofati bilan to‘lishib, go‘zallashib, butun borlig‘i bilan ko‘z oldimizda namoyon bo‘lmoqda. Hozirda u dunyodagi boshqa tillar bilan erkin muomala-munosabatga kirishib, ilm-fan, texnika, badiiy adabiyot, rasmiy qog‘ozlar tili sifatida tobora rivojlanib bormoqda​

Answer 1

Ответ:

1. Yer yuzida qancha til bor?

2. Til qanday vazifalarni bajaradi?

3. Qanday til "o'lik til" hisoblanadi?

4. Nima uchun til "ijtimoiy hodisa" hisoblanadi?

5. Tillar nimasi bilan bir biridan ajralib turadi?

6. O'zbek tilida qaysi buyuk allomalar ijod qilgan?

7. Kimlar tufayli o'zbek tili yangi pog'onalarga chiqgan?

8. O'zbek tili qaysi tillar bilan birga uzoq taraqqiyot bosqichlarini bosib o‘tgan?

Answer 2

Bu matnda o'zbek tilining tarixiy va joriy holati haqida ma'lumotlar berilgan. Endi, matn bo'yicha savollaringizni tuzishingizni iltimos:

1. Matnda tilning insonlar o'rtasidagi roli va vazifalari qanday ifodalangan?
2. Qancha tillar mavjud bo'lishi mumkin, va ularni boshqa tillardan farqini qanday hisoblab olish mumkin?
3. O'zbek tili joriy kun davomida qanday rivojlanayotgan?
4. O'zbek tilining tarixiy shakllari qanday hisoblanadi?
5. Matnda nom qilingan mualliflar va ularning ishlagan dasturlari yoki asarlari haqida qisqacha ma'lumot bering.

Savollaringizga javoblar berishimizga yordam bering.