Question

Uygirlar qayerda paydo bolgan​

Answer 1

Uygʻurlar - xalq, XXRdagi SintszyanUygur muxtor rayonining tub joy aholisi. 8 mln. kishidan ortiq (1990-yillar oʻrtalari). Markaziy Osiyo davlatlari, shuningdek, Hindiston, Afgʻoniston va Pokistonda yashaydi. Uygur tilida soʻzlashadi. Dindorlari, asosan, sunniy musulmonlar. Yapon (Yutyanxeng), fransuz (Klaprot) olimlari fikricha, "uygʻur" atamasi mil. av. 3—2-asrlardan maʼlum. U. etnogenezi Xitoy manbalarida 4—5 ming yil avval tilga olingan "di"(Turk)larning "chidi"(qizil di — janubiy turk) ga borib taqaladi. Xitoyning shimolida mavjud boʻlgan Chidi davlati mil. av. 594 yil Szin (Jin) xonligi tomonidan tugatilgach, chidilar shim.ga ketishga majbur boʻlishgan. U. hun qabilaviy ittifoqi (mil. av. 3-asr — mil. 3—4-asrlar)da muhim rol oʻynaganlar. Mil. 5—8-asrlarda U. Jujan(Avar) xonligi, keyinchalik Turk xoqonligi tarkibiga kirgan. 7-asrga qadar U. tarkibida yogʻliqor (xon avlodi), quturgʻur, turlamveybur, buqosqir, ovchagʻ, xazarqasar, xoʻgʻursu, yagʻmo, ayovir kabi 9 qabila mavjud boʻlgan. Keyinchalik ularga Sirdaryoning yuqori qismi (Yassi daryosi) boʻyida yashagan adiz qabilasi qoʻshilishi bilan 10 uygʻur ittifoqi shakllangan. 7—9-asrdagi manbalarda 15 uygʻur qabila uyushmasi [baku, hun, bayirgʻu, tungro, sijiye, chibni, izgil(sije), basmil (bashimi), qarluq (gelulu), sir, tardush, tuva, quvurqon, barsuk, qirgʻiz] qayd etilgan.

Answer 2

Uyghurlar, Xitayning shinjang uyghur aptonom rayonida, Uyghuristan (Xinjiang) deb ataluvchi rayonida yashaydilar. Uyghurlar, tarihiy jihatdan Uyghuristanning jaylashuviga, tili va madaniyati asosida muxtariy jama'at bo'lib, xitay hokimiyati bilan o'zaro konfliktlarda o'rnashgan. Uyghurlar, turkiy tillarni gaplashadigan etnik guruh bo'lib, ularning dini musulmonlikdir.

Uyghurlarning tarixiy o'rtacha joylashuvi Uyghuristan bo'lib, bu hududda Kuchining sharqida, Qozoghistan (Kazakhstan), Qirg'iziston, Tag'ikiston, Afghanistan va Pakistan bilan hududlashadi. Uyghurlar, jadid va diniy madaniyatning zaruriy qismini saqlagan, o'z mahalliy madaniyatlarini va tillarini saqlagan etnik guruhlardan biri hisoblanadi.