Question

Сочинение на кыргызском ыйман

Answer 1

резидент Алмазбек Атамбаев 2017-жылды ыйман, адеп жана маданият жылы деп жарыялады. Анын зарылдыгын түшүндүрүп жатып президенттик аппараттын кызматкерлери президент мындай жарлыктарды чыгараардан мурда коомдун турмушун анализдейт дешти.

Ал эми коомду адептүүлүккө, маданияттуулукка үндөш үчүн бул жылы ар кандай иш чаралар менен бирге мектептерде окутуунун натыйжалуулугу изилденмекчи. Ыйман, адеп жана маданият дегенде эмнелерге көңүл бурулат?

Адеп менен маданияттуулукка зарылдык

Бизде калктын 50 пайыздан ашыгы жаштар. Аларды руханий жактан тарбиялоо зарылдыгы келип жетти. Бул тууралуу президент Алмазбек Атамбаевдин 2017-жылды Ыйман, адеп жана маданият жылы деп жарыялаганын түшүндүрүп жатып билдирди президенттик аппараттын жетекчи орун басары Мира Карыбаева.

"Ал жаштар кандай экенин ойлонуп көрөлү. Билими кандай, алардын алган билими менен тарбиясы бизди канааттандырабы? Биз жаштарыбыздын нравалык баалуулуктарын жана багыттарын билебизби? Алар эртең биздин өлкөнү кайсы тарапка баштап барышат?", - деди Карыбаева.

Тарых илимдеринин доктору Токторбек Өмүрбеков акыркы жылдары таалим-тарбияны жоготуп койдук деп эсептейт. Андыктан ал азыр буга көңүл буруш керек деп, тарбия генетикадан берилбейт деди:

"Адам өзү социалдык жандык экен. Ал өмүр бою тарбияланып, өмүр бою улуулардан үйрөнөт экен. Атайын системалуу түрдө бала бакча, мектеп, университет жана кийин коомчулук тарабынан тарбияланыш керек".

Философия илимдеринин доктору Жамгырбек Бөкөшев илимдин жетишкендиги, цивилизациянын баалуулуктары менен бирге адамдын жеке сапаттары коомдун өнүгүшү үчүн зарыл боюнча калат деген оюн айтты.

"Биздин мамлекеттин тагдыры жалаң гана илимий билимге, техникалык цивилизацияга эмес, адамдык ресурска байланыштуу. Инсандын ким экени, коомдо өз ордун тапканы, өзүн ким деп эсептээрине байланыштуу", - деди Бөкөшев.

Президенттин адамдын ички дүйнөсүн, жүрүм-турумун жакшыртуу тууралуу максаты актуалдуу экенин ушунтип бышыкташты.

Кантип маданияттуу кылабыз?

Ал эми бир жылда ал кантип ишке ашырылат? Албетте, адепттүүлүк, ыйман жана адамдын маданияттулугуна байланыштуу конференция, жыйындар, маданий, иш чаралар өтөт. Алардын тизмеси бир айда даяр болот экен. Президенттик аппараттын этникалык, диний саясат жана жарандык коом менен кызматташуу бөлүм башчысынын орун басары Алмаз Кулматов идеяларды жарандык коомдон да күтүп жатышканын билдирди:

"Жарандык коомдун, болгон институттардын демилгелери колдоого алынмакчы. Асыл дөөлөттөрдү сактоо жана байытуу багытындагы иш аракеттер жасалмакчы".

Мамлекеттик органдарга берилген буйрукка ылайык, белгиленген иш-аракеттер аткарыла берери бышык. Бирок бул өңдүү идеологиялык багыттоо коомдун бардык мүчөлөрүнө тиешелүү.

Бул жылдын урааны калың калктын катмарында кандай аткарылыш керек дегенде анын аталышындагы түшүнүктөргө такалабыз. Орусчада "Нравственность, воспиатние и культура" болсо, кыргызчасында "Ыйман, адеп жана маданият". Президенттик аппараттын өкүлү Карыбаева бул кенен түшүнүктөрдү ар ким каалагандай кабыл алса болот, деп "ыйман" сөзүн кыргыздагы "жүрүм-туруму жакшы" деген мааниде туюнтушканын айтты. Анда "нравственность" сөзүнүн так котормосу болбосо да, "ыйман" менен "адеп" экөө маанилеш. Анда кыргызчасында "вопитание" - "тарбия" дегени жок. Ошондой эле "ыйман" динде кудайга ишеним дегенди билдирет эмеспи.

Теолог Кадыр Маликов жалпы аталышка карап адамдын ички дүйнөсү тууралуу сөз болуп жатканын айтып, бирок "ыйман" сөзүн түз маанисинде гана колдонууга чакырууда.

"Андыктан ар бир нерсени өз аты менен аташ керек. Ыйман - бул, ыйман, кудайга ишеним. Жана албетте бул жылы ушуга да көңүл бурулуш керек. Бирок ага ушул жылы өтө турган бир жолку акциялар, иш чаралар катары эмес, интеллектуалдык, руханий өнүгүүнүн негизин курганга аракет кылыш керек", - деди Кадыр Маликов.

Андыктан дин ишмерлери менен дин тутунгандар жыл аталышындагы ыйман сөзүнө карап быйыл ишенимди бекемдөө тууралуу иш аракеттерди көрөрү жана талап кылары бышык.

Answer 2

Балалар ыйманда жана эрлер ыйманда болгон, ыйманда жашайтын, адамдардын абалы болуп табылат. ыйман - биздин жана биздин байланышымыздын аспабы, жарандык жер, жашоонун баштанбастан акырына чейинки сактап калган жер. ыйман, ар дайым сендей сунуш болгон, куралдардын жана адистердиң болгондуктарын тарткан, кызматкерлерди жана укуктарды сактап калган жер.

ыйман - биздин атамыз, эмес эгемиз, алардын бир жолу болуп, ар кезекте алдамдарыбыздын тилеги жана рухани өмүрүбүздү жасайт. ыйман куралдарды барып аткан, жана адистерди жашаган жашоо укугунун башкаласы. Ал муну азыркы күнгө чейин алар максат жардамы менен салышат, кызматтык укуктарды сактап калат. ыйман - адамнын байланышкан жашоосунун белгиси, жарандык жерге баар жана алгачкы жашоосунун нукусу.

Кыргыз ыймандарынын көпүндөгү - жарандык жеринин күчү менен багытын жана атанын жакшы корууга ээ берген болуусу. ыйман, куралдарды, адистерди тарткан, эркиндикке жана бирдикке карашат. Биз адистерди жок этиш керек, ошондой эле куралдарды жана адистерди сактоо керек, сонун кайсысы - топтуруу, ыйман туура эмес, анан айырбаш, бир мийзамдуу жана абдан сарылым. ыйман калыптарында айырбашып, байланышты эмес эле, киресиз эмес эле.

Ыйманда сунуш болгон куралдарды жана адистерди тартуу, жана бир-бирине жардам берүү - абалын көтөрүп, жашоону жакшы кылып берүү. Ал ыйман, киресиздиктен тартуу үчүн жана куралдардын көз жашоосун карашынан тартуу үчүн жеке салыштырууда, жетекчи толуктуулукка жана укукка атайып, айырбаш болуусу керек. ыйман келеби абал берүүгө жана башкалап жүргөн баардыгына жеткирүүгө болот.

ыйманда жашаган, артык жакты жагымдыктуу ыйманда болгон эркектер жана аялдар болгон. Ыйман, абал берүүгө жана куралдарды сактоо үчүн көпчүлүктөрү карашат. Ал ыйман, биздин бактылуулугумузга жана башкалап жүргөн эмгекке чейинки эненге баар кылган. ыйман - биздин өмүр-аракетимизге, жана жана-жашоомузга кызмат аткарган, жана биздин артык жашоомолорумузду жайгашкан жер. ыйман - ар дайым сендей туруп, биздин эркектер жана аялдар кандай эле болгондукуну тарткан жер. Ал ыйман, бизди көз карашып, бизге белгилүү жана абдан сарылым калып береди.