Question

Калыгул эмне учун нускоочу акын?​

Answer 1

Ответ:

Объяснение:

Нускоочу, ойчул акын Калыгул 1785-жылы Ысык-Көлдүн күңгөйүнүн Карой-Сарой деген жеринде Бай аттуу оокаттуу, төрт түлүгү түгөл адамдын үй-бүлөсүндө туулат. Ал атасынан калган оокатка ээ болуп, өмөрү өткөнчө эч нерседен кор болгон эмес. Калыгулдун чоң атасы, чоң энеси, алардын бир туугандары жөнүндө маалыматтар жок, бирок Калыгулдун өзүнөн тараган укум-тукуму бар.

Калыгул бизге белгилүү кыргыз сөз кыргыз сөз устаттарынын алгачкыларынын өкүлү. Ага чейин жашап, эл арасына ырлары кеңири тараган акындар жөнүндө маалыматтар жокко эсе. Ошондуктан аны кыргыз акындарынын ичинен жашы боюнча гана эмес, адабий тажрыйбасы жагынан да аксакал катары кароого болот. Ал айткандарын жалпы жонунан "Акыр заман" сөздөрү деп атаган. Калыгулдан кийин ушул темага кайрылгандар аны тереңдетип гана отурушкан.

Калыгул тамсилчи, маселчи акын катары элге эр жеткен кезинен эле тааныла баштайт. Ал көпчүлүк акындардай комузун күүлөп, үн кошуп ырдабастан, алдына келген адамдарга макалдатып айтып берген. Акындын ырлары эл арасына кеңири тараганы менен, алар бизге толугу менен жеткен жок. Колубуздагы анын "Акыр заман", "Калыгулдун сөзү", "Ысык-Көл тууралуу айтканы", "Терме, санат ырлары" эл оозунан кийинчерээк жыйналып алынгандыктан, алымча-кошумчалардан куру болбосо керек.

Калыгулдун ырларында акыр заман идеясы көбүрөөк орун ээлесе да, санат, насыят, адамдын жүрүм-турумун сындаган, жаштарды адептүүлүккө чакырган саптары да арбын. Албетте, Калыгул феодалдык турмуштун идеологу катары анын салт-санаасын, жорук-жосундарын мактоодон тышкары боло алган эмес.

Эгер коом, элдин ага болгон мамилеси өзгөрүлө баштаса, анда замана Калыгул үчүн таптакыр бузулчудай көрүнгөн.

Калыгул 1855-жылы Ысык-Көлдүн Ак-Суу деген жеринде 70 жаш курагында дүйнөдөн кайтат. Сөөгү азыркы Ысык-Көл районунун Кара-Ой деген (азыркы Долинка) жерине коюлган.

Answer 2

Калыгул калкандын бир жана жергиликтердин мукафатын коомго айтылаткандай төмөнку каалоолору иштер:

1. Өзүндү калканында бир ушур тарткан жергиликтерге өз жетиси боюнча көмөлүк берүү.
2. Бардык жергиликтердин жаңы жашынын мерезесинде оорундай жаткыш ачуу.
3. Жергиликтердин сүйгөн абалында ат жакшысыны танып, ооруң жаткыштарга атандыруу.
4. Жергиликтердин аралык азгындарына макулакан учурдак кутун камсыз абалда иштерин органдыруу.
5. Жергиликтерге калканда жаткыш ачкан жакшысы үчүн ылайык тузак түзүү, бала мен укуктардын өзгөртүлүшүн барактоо.

Калыгул калкандын нускоочу акыны болуп, жергиликтердин калканда оорундай жаткыш ачган жакшысы үчүн жорон баштапкы орундуулуктарды жасайтын жана биздин кызматыбыздын берилиши аркылуу адами калканын бардык жергиликтерге мол берген акын болуп саналат.