Question

Мына сөздердің лексикалық мағынасыН түсіндіріп, осы сөздерді қатыстырып мәтін құраңдар: алтын күрек әлемі, таң сәріде, ел орынға отырғанда, сүт пісірім уақыт, көз байланған кез, ала көлеңкеде, бесінде.

Answer 1

Сөздердің лексикалық мағыналары:

Алтын күрек – оңтүстіктен үзбей соғып,қыстың соңғы қарын күрт ерітетін жылы жел.Ал алтын күрек әлемі деген – сол желдің әлемі,мекені болса керек.

Таңсәрі – жерге жарық түсе бастаған кез.

Ел орынға отырған кез – кешкі мезгіл.

Сүт пісірім – халықтық өлшем, ширек сағат шамасы,шамамен 15 минут.

Көз байланған кез – кешкілік ымырт.

Ала көлеңке – қырғыз тілінде көктемнің ерте кезін айтады.

Бесін – түс ауып,күн ұясына отырғанға дейінгі уақыт, мезгіл. 

Мәтін

Мезгіл атаулары.

Қазақ халқы ертеден мезгілдердің,уақытты,шаманы қазіргідей сағат уақытымен немесе тағы да басқаша атамаған.Олар мезгілді белгілі бір құбылысқа теңеген.Өздерінің шаруашылығына, тұрмыс-тіршілігіне,көрген,білгендерімен байланыстырып атаған.Мысалы,алтын күрек,таң сәріде,бесінде,ел орынға отырғанда,көз байланған кез,ала көлеңкеде,сүт пісірім уақыт,ат шаптыры жер және тағы да басқа.Олардың өзіндік мағыналары бар.Қазақта желдің түрлерін әрқалай атаған.Алтын күрек сондай жел атауының бірі, яғни,қыстың соңғы қарын ерітетен,оңтүстіктен соғатын жел.Ал сүт пісірім уақыт сағат тілімен он бес минутты білдіреді екен.Осындай қарапайым уақытты білдіретінін сөз тіркестерінің өзінен дана халқымыздың гуманистік ойларын,шешендігін байқаймыз.