Question

Койдын терисинен не жасайды?

Answer 1

Қойдың жүнінен қандай заттар жасалады?

Қазақ халқы төрт түліктен алынатын барлық өнімді кәдесіне жаратқан. Тұрмыс-тіршілікте малдың етін, сүтін азық етсе, терісі мен жүнінен мата жасап, киім-кешек тігуге пайдаланған. Жүннен бау-шу, арқан-жіп, киім-кешек, қазақ үйдің киізін, әртүрлі төсеніштер мен қап, шекпен сияқты ең қажетті мүліктер жасалған.

Қойдың жүнін жабағы, күзем жүні, қозы жүні, өлі жүн және шет-пұшпақ деп бес түрге бөліп айтады. Жабағы жүннен шидем шапан, күпі күседі, ішпек, терлік жасайды, тыстап күпсек (бөстек), көпшік, жеңіл байпақ тігеді, сонымен қатар киімнің, көрпенің арасына салады, неше түрлі иіру ісіне, бізбен, сыммен тоқу жұмысына қолданады. Жүн матаның сыртына шығып кетпес үшін және шайырынан арылтып тазарту үшін жабағы жүнді түтіп болған соң, қылшықтарын бүрілтіп қайнатады. Түтілген жабағы жүннен шүйке жасалып, бау-шу есіледі, өрмек жіптері, неше түрлі жиектер ширатылады. Күзем жүні мен қозы жүні иіруге келмейтіндіктен оны киімнің, көрпенің тысының арасына салуға келмейді. Сондықтан одан көбіне киіз басылады, текемет, қалпақ, кебенек тігіліп, киіз етік, пима сияқты аяқ киімдер жасалады. Оны алдымен шаң-тозаңнан, шөп-шөгірден тазартып, жүннің білтеленіп, ұйысқанын жазу үшін сабаумен сабап алады. Ертеде әйелдер мен еркектер жүн сабауға ерекше көңіл-күймен кіріскен, бұл үрдіс ойын-сауықпен көңілді өтетін болған. Жүн сабалып болған соң «тулақ шашу» деген ырым бойынша ісмерлер жиналып, тамақ ішіп, ойын кешін өткізген.

Answer 2

Койдын терисі немесе койдын терісі, оқиғалардың немесе әрекеттердің қайсысынан жасалатын жарақаттарды айта алады. Койдын терісі деңгейіне, оқиғалардың мөлшеріне, жасалатын жарақаттардың түріне байланысты болады. Койдын терісінің себептері де әрекеттердің түріне, оқиғалардың мөлшеріне және жасалатын жарақаттардың түріне байланысты болады.

Койдын терісі деңгейіне байланысты болады. Мысалы, кіші койдын терісі, оңтайлы койдын терісі, қолайлы койдын терісі, қара койдын терісі сияқты деңгейлер болуы мүмкін. Кіші койдын терісі деңгейінде, кіші оқиғалар жасалады. Оның мисалы, бір кісінің басына кіші койдын терісінен басқа кіші оқиғалар келгені мүмкін, міндетті жұмыс тапсыру, кіші әрекеттер жасау, тәжірибе жасау сияқты. Оңтайлы койдын терісі деңгейінде, оңтайлы оқиғалар жасалады. Мысалы, бір қоғамдық құралдың көшірмесінің басына оңтайлы койдын терісінен басқа оңтайлы оқиғалар келгені мүмкін, қоғамдық құралдың қолданушыларының санында өзгерістер, қоғамдық құралдың қолданушыларының өзгеруі, қоғамдық құралдың қолданушыларының өзгеруі сияқты.

Койдын терісінің оқиғалардың мөлшеріне байланысты болады. Мысалы, кіші оқиғалардың койдын терісі, орташа оқиғалардың койдын терісі, үлкен оқиғалардың койдын терісі сияқты мөлшерлер болуы мүмкін. Кіші оқиғалардың койдын терісі мөлшерінде, кіші мөлшерде жасалатын оқиғалар келеді. Оның мисалы, бір кісінің басына кіші оқиғалардың койдын терісінен басқа кіші мөлшерде жасалатын оқиғалар келгені мүмкін, кіші әрекеттер жасау, тәжірибе жасау, міндетті жұмыс тапсыру сияқты. Орташа оқиғалардың койдын терісі мөлшерінде, орташа мөлшерде жасалатын оқиғалар келеді. Мысалы, бір қоғамдық құралдың көшірмесінің басына орташа оқиғалардың койдын терісінен басқа орташа мөлшерде жасалатын оқиғалар келгені мүмкін, қоғамдық құралдың қолданушыларының санында өзгерістер, қоғамдық құралдың қолданушыларының өзгеруі, қоғамдық құралдың қолданушыларының өзгеруі сияқты.

Койдын терісінің жасалатын жарақаттардың түріне байланысты болады. Мысалы, кіші оқиғалардың койдын терісінен басқа кіші жарақаттар, орташа оқиғалардың койдын терісінен басқа орташа жарақаттар, үлкен оқиғалардың койдын терісінен басқа үлкен жарақаттар келеді. Кіші жарақаттардың койдын терісі мөлшерінде, кіші мөлшерде жасалатын жарақаттар келеді. Оның мисалы, бір кісінің басына кіші жарақаттардың койдын терісінен басқа кіші мөлшерде жасалатын жарақаттар келгені мүмкін, кіші әрекеттер жасау, тәжірибе жасау, міндетті жұмыс тапсыру сияқты. Орташа жарақаттардың койдын терісі мөлшерінде, орташа мөлшерде жасалатын жарақаттар келеді. Мысалы, б