Question

: 12-тапсырма. «Ерлігі еліне арналған...» деген тақырыпта шағын эссе жазыңдар. Эсседе Кобыланды батырдың ерліктеріне назар аударыңдар. Батыр туған жері үшін қандай қаһармандық көрсеткен? Оның жаудан елін қорғауына кімдер көмектесті? Өздерің туған жерің- ді қорғау үшін, туған жеріңнің өркендеуі үшін не істер едіңдер? Памағите қаямда түсініп жатқан жоқпын​

Answer 1

Қобыланды батыр - қазақ халқының қаһармандық жыры. Негізгі мазмұны – шет ел басқыншыларынан елді қорғау, осы жолда асқан ерлік көрсеткен ер азаматтардың батырлық істерін көрсету. Көркемдік биік қасиеттері жағынан дүниежүзі халықтарының белгілі батырлық эпостарының қатарында тұрған классикалық шығарма.
Тоқтарбайұлы Қобыланды (XV ғ.) – аты аңызға айналған халық батыры. Шыққан тегі – Қыпшақ, оның ішінде Қара Қыпшақ. Халық жадында сақталған әңгімелерде, халық шежірелерінде оны көбіне «Қара Қыпшақ Қобыланды» деп атайды.

Шежіре деректеріне қарағанда, Қара Қыпшақ Қобыланды Жошы ханның Шайбан деген баласының тұқымы Әбілхайыр ханның тұсында (XV ғасыр) өмір сүрген, соның белгілі қолбасшыларының бірі болған адам. Қазақ хандығының бөлінуіне де осы Қобыланды батыр себеп болған делінеді. Бұл жөнінде Шәкәрім шежіресінде: «Біздің осындағы арғындардың атасы Дайырқожа Әбілхайыр ханның сүйікті қазысы екен. Билікті әділ айтқандықтан „Ақжол“ атаныпты. Және Қара ҚЫпшақ Қобыланды да ханның сүйікті адамы екен. Екеуі іштей жауласып жүргенде, бір күні Қобыланды Дайырқожаны далада өлтіріп кетіпті. Мұны әз-Жәнібек хан біліп, Қобыландыны шариғат бойынша қысас қылып өлтіруге сұрапты. Әбілхайыр берейін десе, көп қыпшақ бұзылатын болған соң, бере алмай, үш кісінің құнын ал деген соң, бұған Жәнібек өкпелеп, бөлініп кетеді» деген дерек беріледі. Бұл оқиғаның тарихи шындық екенін Дайырқожаның әкесі Қотан жыраудың өлген баласының денесін айналып, қайғырып, қан жұтып жүріп айтқан: «Қара Қыпшақ Қобыландыда нең бар еді, құлыным? Сексен асып таянғанда тоқсанға. Тұра алмастай үзілді ме жұлыным» деп басталатын толғауы да дәлелдей түседі.
Мұның бәрі Қара Қыпшақ Қобыланды батырдың аңыздық негізде қиялдан туған кейіпкер емес, өмірде болған, ерлік істерімен еліне танылып, құрметіне бөленген хас батырларының бірі болғанын дәлелдейді.

Answer 2

Шағын эссе жазуды сұраушының талаптарына сәйкес жазу үшін қандай мәліметтерге қажет болады. Бізге қарағанда, батырдың ерліктеріне назар аудару керек. Батыр туған жері үшін қандай қаһармандық көрсеткен? Оның жаудан елін қорғауына кімдер көмектесті? Олардың туған жерін қорғау үшін не істер еді? Осы сұрауларға жауап беру үшін тарихи деректер, кітаптар мен интернеттік ресурстардан мәлімет алу керек. Осынын арқасында, сабақтар арқылы батырдың жағдайын түсінуге көмек көрсетуге болады.