Question

Тапсырма 1. Жүсіп Баласағұнның «Құтты білік» дастанына сюжеттiк-композициялык талдау жасаңыз. [6] Шығарманың басталуы Шығарманың байланысы Шығарманың дамуы Шығарманың шиеленісуі Шығарманын шарықтау шегі Шыгарманын шешімі​

Answer 1

Шығарманың басталуы: Күнтуды патшаның өзініңи

әділсаясатымен жер жаһанға мәшһүр болуы

Шығарманың байланысуы: Әділетті патшаның данышпанды

өзіне уәзір етіп тағайындауы, елдің жағдайының жақсаруы.

Шығарманың шиеленісуі: Айтолды уәзірдің дүниеден өтуі,

баласы Өгдүлміштің әкесінің орнын басуы.

Шығарманың шарықтау шегі: Өгдүлміштің туысы

Одғұрмышты іздеу, оны патшаның шақыртуы, Одғұрмыштың

патшаның ұсынысынан бас тартуы.

Шығарманың шешімі: Одғұрмыштың дүниеден өтуі,

Өгдүлміштің өз ісін қайта жалғастыра беруі

Answer 2

«Құтты білік» дастанында сюжеттік-композициялык талдау жасау үшін даму, шаруашылықтар, қысусіліктер, қонысулар мен шешімдерге ерлеу керек.

1. Шығарманың басталуы: Дастан мақсатын, тақырыбын немесе бастауын баяндау кезінде әкімшілікті синалу керек. «Құтты білік» дастанында Жүсіп баласағының қоса жатқан кесенесі түрлі анықтамалармен түсіндіруге мүмкіндік беретін күнділік тарихи немесе майда да предистория беру мүмкін.

2. Шығарманың байланысы: Баяндалатын дастанда жайларын, патшаларды, қайраткерлерді немесе басқа кісілерді салталармен таныстыру қажет. Кез келген жағдайда Жүсіп баласақтың отбасынан, досынан, ойға деген көрнектен алып, «Құтты білік» дастанына тыныштық келтіру керек.

3. Шығарманың дамуы: Дастанда жоспарланған тақырыптың, кез келген каталысті oryndau қажет. Мысалы, Жүсіп баласақ «Құтты білік» дастаны бойынша жолатын күнде қайтыс боламын демей аттануы қажет. Осы дамуды Жүсіп баласақты «Құтты білік» дастанының героидерінің мүмкін негізіне көрсететін кез-келген жағдаймен қосу қажет.

4. Шығарманың шиеленісуі: Баяндаған дастан қаландарын, жүйелерін, олардың өзгерулерін, алхоритмдерін, героидердің себептерін, жасаудың негізгі мәліметтерін міндетті түрде білдіру керек. Жұстықтың күнге жату жолы мен уламшылық интерпретациясы дастан бойынша жүйеленмелі. Дастанда шығарылу кезінде дерек жасау, дастаның алдында атауларды байланыстыру, героидердің саясаты, сатулықтары, трафігі, главларға бөлінуі керек.

5. Шығарманын шарықтау шегі: Дастаның аяқталуына қатысты пікір беру мүмкіндік беретін пәлеге көзде “Құтты білік” дастаны бойынша аса шыққандары болса, олардың өзін бейнен басқа дастаның атына өтілуі қажет.

6. Шығарманын шешімі: Жүсіп баласақтың оттегі дастан қолдану техникаларымен жүйеленеді, мысалы, шешімдер, майда да тенденциалылық, юлда, ақпаратты тарату көрсетілгенін көрсету керек.

Дастаны эстетикалық, педагогикалық және философиялық процесс кезінде молайтуға болады. Толық сюжеттік-композициялық талдауды жасау үшін дастан қарапайым, туынды болу үшін маңызды.