Question

1. Зат есім дегеніміз не? 2. Зат есім мағынасына қарай неше топқа бөлінеді? Атаңдар. 3. Жалқы есім дегеніміз не? 4. Құрылымы жағынан жалқы есімдер қалай бөлінеді? 5. Күрделі-құрама жалқы есімдерді атаңдар. 6. Біріккен жалқы есімдердің үш түрлі жасалу тәсіліне мысалдар келтіріңдер. 7. Тіркесті жалқы есімдер дегеніміз не? Мысал келтіріңдер. 8. Күрделі атаулардың қысқару жолдары туралы айтыңдар. 9. Қосарланған жалқы есімдерге мысал келтіріңдер. 10. Күрделі-құрама атаулардың тақырыптық топтарын атаңдар. 90 бал​

Answer 1

1) Зат есім - заттың, құбылыстың атын білдіріп, кім? не? деген сұраққа жауап беретін сөз табы.

2) 4 топқа бөлінеді: жалпы, жалқы, деректі, дерексіз.

3) Жалқы есім — жеке заттың, құбылыстың атауы болатын сөз, сөз тіркесі. 

4) дара, курделі.

5) ?

6) бәйшешек, бәйтерек, белбеу.

7) Екі немесе одан да көп сөздердің тіркесуі арқылы  бір ұғымды білдіретін сөздерді  ТІРКЕСТІ СӨЗДЕР деп атаймыз.

8) ашудас, Қостұра, бозторғай.

9) ата-ана, ақыл-айла, абасын-ажан.

10) кхм, незнаю уже. извини.

Answer 2

1. Зат есім дегеніміз не?

Зат есім, негізгі тілде осылайша дегеніміз, біреу орайындағы дегеніміз. Олармен өтіп кетуі мүмкін емес және көреміз дегеніміз.

2. Зат есім мағынасына қарай неше топқа бөлінеді? Атаңдар.

Зат есімдер, атаулардың тәртіптеме бойынша қарап табылады. Мағынасына қарай бес топқа бөлінеді: анықтайтын, белгілі, күрделі, көпше емес күрделі және қосарланған зат есімдер.

3. Жалқы есім дегеніміз не?

Жалқы есім, біреу (калкым) орайындағы дегеніміз. Олар білінген пәндерге байланысты атып мамырландырылады.

4. Құрылымы жағынан жалқы есімдер қалай бөлінеді?

Жалқы есімдер орын алатын бір ғана көп түрлі заттары болады. Олар субъектівтікті (адамдар, жануарлар, нысандар) және объектівтікті (қалалар, мамырлар, қалаулар) белгілей отыр. Құрылымы жағынан олар уақытымен, орын одағымен, бір-бірімен жалғаса беретін болады.

5. Күрделі-құрама жалқы есімдерді атаңдар.

Маусым-казіргі, қаршылық-көтерілмеген, тұрақ-жабайы, әлде-адамдар, жалпы-қосарланған жалқы есімдерді күрделі-құрама атауларды.

6. Біріккен жалқы есімдердің үш түрлі жасалу тәсіліне мысалдар келтіріңдер.

- Біріккен мұнаралар (ашық, соған, шығып келу) - Мейіретке, реттеге, дәрге - Біріккен күмістер (жұмыс жасау, жұмыс істеу) - әдепке, азаматтыққа, жануарларға - Біріккен қосарланған жаратулар (көреді, біледі, уланатын) - сағаттықта, оқуда, істеді

7. Тіркесті жалқы есімдер дегеніміз не? Мысал келтіріңдер.

Тіркесті жалқы есімдер біріккен жалқы есімдерден алынғанда алдында арнайы сақталатын маңызды есімдерді атауы дептеледі. Мысалар: қалайтын тауарлар, ауа рекорды, ынтымақтастар құрама екені.

8. Күрделі атаулардың қысқару жолдары туралы айтыңдар.

Күрделі атаулардың қысқару жолдары тақырыптық сөйлесуге болатын қысқару семантикалық көрсеткіштерді қамтитын күрделердің негізгі фразалары болады. Олармен сөйлестіретіндер: сондықтан, олармен, үшін, барлықтар арасында.

9. Қосарланған жалқы есімдерге мысал келтіріңдер.

Банан, сөздік, қалалық, ауыртым, жауапталған, білім, орның, суын, тренажор, жарлық - қосарланған жалқы есімдерге мысал келтіріледі.

10. Күрделі-құрама атаулардың тақырыптық топтарын атаңдар.

- Қызмет көрсету - қызметтік, құрылыс тарапынан алған, уақыттық - Ойын - интеллектуалды, командалы - Белгілі кейіпкерлер - отырып, нәтиже, білімді - Елдер - түрлі топта, алша, бірлік аясында.