Question

Қобыздың ерекшелігі неде?​

Answer 1

Қобыздың саз аспабы ретінде тағдыры тайғақ, жолы тар, қиын-қыстау болды. Бұл аспап қазақ халқының тарихи-этникалық мәдениетінің көне көзі, рухани қазына мүлкі, эпостық және аспаптық музыкалық өнерін күні бүгінге дейін сақтап жеткізуші ұлттық мұра бола тұра, ол өзіне деген кертартпа ескілікті көзқарастан арылмай ақталмай-ақ қойды. Әу бастан-ақ қобыз бақсының, бақсылық жасаудың құралы деген пікір қалыптасқан болатын. Сондай бір түсінбеушіліктің кесірінен қобыз жаңа заман көшіне ілесе алмай ескіліктің қалдығы саналып жоғалып, жойылып кетудің алдында қалды дейді А. Затаевич. Осының салдарынан 20 ғасыр басында қобыз аспабына арналып шығармалар жазылмай сиреп ұмытыла бастады. «Әкеден балаға мұра» болып келе жатқан қасиетті өнеріміз, ұлттық салт-санамыз, отбасылық қобызшылық дәстүріміз үзіліп қалды. Классикалық қобыз музыкасының аты аңызға айналған ең соңғы хас шебері 19 ғасыр ортасында дүниеге келген Ықылас Дүкенұлы.

Дегенмен жоғалып жойылып құрып кетуге жақын қалған қобыз ойнау өнерін өмірге қайта оралтып «шаң басқан уақыт» пернесін ашуға жасалған шаралармен ізденістер, талпыныстар болмай қалмады. Осындай істің басында бірегей ірі қобызшылар зор тұлғалы музыканттары болып Жаппас Қаламбаевпен (1909—1970) Дәулет Мықтыбаев (1904—1976) тұрды. Шын мәнінде осы екеуінің арқасында музыкалық қобыз аспабының барлық құпиясымен қасиетінің қыры мен сыры сақталып өткеніміздің баға жетпес асыл мұрасын шашау шығармай жоғалтпай бізге жеткізіп жаздырып қалдырып кеткеніне шүкір дейміз.

Қобызда ойнап ең алғаш рет концерттік эстрадаға шыққан, 1968 жылы Алматы консерваториясында ашылған қылқобыз класына бірінші сабақ берген де осы екі тарлан.

Answer 2

Қобыз - бұрышты, традициялды Қазақстан музыкалық құралдардың бірі. Қобыздың ерекшелігі туындайды:

1. Шығыстықты жасауға арналған: Қобыз музыкасын жасау және ойнау үшін Қазақстанда даму жасаушылары мен сан'атшыларының көп жұмысымен байланысты. Бұл инструментті арнайы мүстеріліктерге жататын үшін, оны ойнап жатырсыңыз, сол үшін көп жұмыс жасау керек.

2. Қобыздың жасыруы: Қобыз мәдениетке жататын құралдардың бірі деп қабылданады. Оны адамдар марафон жасап, адамдарды мәдениеттің жариялаушылары ретінде мәдени құралдарды қолдайды. Енді де Қобыз көп мәдени оқиғаларда, арнайы байқамаларда қолданылады.

3. Күркіт шығару: Қобыз әдетте құйылған жіберіштер мен күркіттермен жасаулары келіп тұрады. Оның жиынындағы күркіттерді жасау үшін Қобыз қорқытылады.

4. Тікелей тізімдеме: Қобыздың тікелей тізімдемесі жасаушының қолдануынан басталады. Қобыз мәдени музыкада тәнімділік алады және оны жасаушының өнімдерінде белгіленген жерлерге сақтап қоймайды.

Сонымен, Қобыз Казақстанның көптерезі музыкалық традицияларының бір жастары мен мәдениеттің жариялаушыларының ерекшеліктерінің біріді.