Question

1. Серті беру дегенді қалай түсінеміз? Қалай ойлайсыңдар, ақын сертіндетұрды ма? ​

Answer 1

Ответ:

Серт – адам баласының сөз арқылы берген заңнамасы. Тектіліктің тетігі саналатын серт тегінде зор мәнге ие болған. Хандар мен батырлардың заманында серттен таю өлімнің белгісі еді.  Себебі серт берген адам бүкіл жауапкершілікті ғана емес, бір адамның не бір халықтың алдындағы парызын орындауға міндетті болған."Дос пен дос арасындағы серт", "Махаббат алдындағы серт", "Хан мен батыр арасындағы серт", "Халық алдындағы серт", "Адамның өзіне берген серті" сынды серттің әртүрлі жағдайға байланысты түрі болады. Ал сертті беру адамның өз еркінде. "Айтылған сөз атылған оқпен тең" деп қазақ айтса, қалт айтпаған. Сондықтан серттің орны және оның мәні ерекше. Серттің үлгісі ретінде өз дәуірінде достар қанжармен алақан тіліп қан шығарып серттескен. Бұл "аманатқа қаныммен жауап беремін"  деген мағынаны білдірген.

Сертті қай кезде беру керек? 

– Өзіңізге жүктелген міндетті бұлжытпай орындау кезінде; 

– Сезім алдындағы адалдықтың таза екенін білдіруде; 

– Өзіңізге сенімді болған жағдайда; 

Серттің ұзақтығы 

– Серт сіздің "серт еттім", "серт бердім" деген күніңізден бастап орындалғанға дейін мойныңызда жүреді. Тіпті өміріңіздің соңына дейін болса да оны орындауға міндеттісіз. 

Серттің жауапкершілігі осында. 

Серт қай кезде бұзылады? 

– Аяқ асты немесе қасақана әрекеттер себебінен қаза болған кезде; 

– Серт беріліп, бірақ әрбір жасаған ісіңіз оған лайық болмағанда; 

– Өзіңіздің берген сертіңізді қайтып алуыңыз арқылы бұзылады. Бірақ бұл кезде сіздің абыройыңыз аяқ асты болатынан ұмытпаңыз. 

– Шекті уақытында орындалмаған жағдайда; 

Серттің жазасы қандай? 

– Ең жеңілі елден кету немесе берген сөз үшін өмір бойына жауап беріп өту; 

– Ең ауыры өлім жазасы. 

Қай дәуірде, қай заманда болмасын серттің жолы ауыр. Қандай жағдай болмасын серт берсеңіз орындаңыз. Сөз киесі сіздің қасықтап жиған еңбегіңізді шелектеп төге саулы мүмкін. Жүз ойланып барып сөйлеңіз, мың толғанып барып уәделесіңіз. Сертіңізге берік болыңыз! 

Answer 2

Серті беру — бұл менталды процестің бір ғана жасалуы емес, оны түсіну үшін ойланылатын негізгі мәселе. Серті берудің бірінші шағымы - алғашқы кезде өзіңізге негізделген бірінші шартты белгілеу. Осы шарттар арасында кімге жаттығыңыз, қандай түрде бір қараул көрсететіндігіңіз мен т.б. бола алады. Серті берудің басқа бір мақсаты - тыңдау. Сертіні жұмсап қойыңыз, сонымен қатар, басқалардың бағасына бөленетін ұйымдастыруларды жасау. Бұл кезде басқалар сіздің сияқты адамдармен жақсы қамтамасыз етуіне болады. Егер сіз өз сертіңізге толық пен жеке бақылаудың нәтижесінде берген болсаңыз, онда сіз көпше мағлұмат аласыз, даму боларына болмайды.

Серті берудің оқиғалары мен қызметтерінің тарихын шығару керек. Бұл тарихтық мәліметтер сіздің серті беру туралы біліміңізді дамытуға көмектеседі және сіздің басқаларға беруіңізді ұмытпауыңызға болады. Серті беру - бұл даму процесті, сонымен қатар, жеке даму жолындағы кезең. Бұл қамқорлық пен азаттықты бірігу үшін көмек көрсететін ереже.