Question

Ясауи Ақынның бейіш пен тозақтын айтыстырудағы

Answer 1

Ответ:

Пейіш, тозақ таласар, таласуда баян бар,

Тозақ айтар: мен артық, менде Перғауын, Һаман бар.

Пейіш айтар: білмейсің, сенде қандай талғам бар?! –

Перғауын, Һаман сенде-дүр, менде Жүсіп, Кенған бар.

Тозақ айтар: мен артық, дүниепарас көп құл жүр,

Қолдарына салынған алмас кісен, от-шынжыр.

Пейіш айтар: мен артық, мен – Пайғамбар мекені,

Алдарында олардың: кәусар, һүр мен нөкері.

Тозақ айтар: мен артық, менде жөйіт, тарса бар,

Жөйіт, тарса тәндерін сансыз азап паршалар.

Пейіш айтар: мен артық, менде иманды құлдар бар,

Момындардың алдында шексіз нығмет – гүлзар бар.

Тозақ айтар: мен артық, залым құлдар бар менде,

Залымдарға беретін зәһар – менде, зәр – менде.

Пейіш айтар: мен артық, ғалым құлдар – төрімде,

Аят, Хадис, Құран бар ғалымдардың көңілінде.

Тозақ айтар: мен артық, алаяқ бар – қойнымда,

Оттан ескен кісен бар мұнафықтар мойнында.

Пейіш айтар: мен артық, менде – хақ жол тұтқандар,

Сопылардың көңілінде Зікір, Пікір, Сұбхан бар.

Тозақ айтар: мен артық, бейнамазды аяр бар,

Бейнамаздың мойнында жылан менен шаян бар.

Пейіш айтар: мен артық, менде – Дидар-Мұратың,

Жар Дидарын көрсетер бар Рахман – Рахым.

Тозақ сонда тақ тұрды, пейіш көкке самғады, ал,

Құл Қожа Ахмет, не білдің? –

Білдіруші Алла бар.

Answer 2

Кешігул қазақ әдебиетінде Ясауи Ақынның бейіш пен тозақты айтыстыруы құнды ақын өмірі мен тері байлықтықты талқылауды өзіндікті өзін-өзі бекіту ережесіне қарайды. Ясауи Ақын қазақ әдебиетінде бейіш-тозақты айтыстыру қызметін сапарлап, қазақ халқының ағарту, байлықтық, сұлу қайраткерлік пен терең байлықтықты дамытуға көмек көрсеткен.

Бейіш - Ясауи Ақынның ақындардың ең мол арасында жүргізген айтыстыру саласы. Оның бейіші қайнар кезекпен берген, сөзі бойынша жеті қалпында жиналған. Бейіш азаматты баулап, ұйымдандырып, өзіндікті өзін-өзі бекіту ережесіне сәйкес дамып, қазақ халқының мәдениеті мен байлықтықты аса беріп отыр.

Тозақ - Ясауи Ақын өз айтыс-сөздерінде тозақтық мәселелерді айту, өзге мәселелерге толық түсіндіру көздерін ұшырату арқылы халқымен өзара сызықты қалайша қалыптастыру ережесін сақтап өткен. Тозақтары арқылы Ясауи Ақын жастарға жан досып, даму мен бейімделу мәселелері туралы құрметті сөз айтқандары мен басқаларды айта алады.

Саралау кезеңдерінде Ясауи Ақын бейіш пен тозақты айтыстыру арқылы қазақ халқының тарихи, мәдениеті, мәнгілікті ақпараттары жарияланған. Бұл айтыстырулар арқылы бізге оқиғаларды, дүниежүзілік көрнекілікті аспаптарды, тарихи білімдерді табуға мүмкіндік береді.