Question

Үстеу дің емлесі туралы айттыңыз мысал келтырыныз​

Answer 1

Ответ:

Үстеудің емлесі

1. Негізгі және туынды түбір үстеулер көбінесе айтылуынша жазылады. Мысалы: ертең, кешке, бұрын, кейін, сонда, әрі, бері, төмен, бірге, әрең, талай т. б.

 

2. Сөздердің бірігуінен жасалған күрделі үстеулердің көпшілігі айтылуынша яғни сыңарларының дыбысталуынша өзгеріске түскен күйінде жазылады. Мысалы: бүгін, биыл, қыстыгүні, жаздыгүні, ендігәрі, анағұрлым т. б. сөздер осылай айтылуынша жазылады. Бұлар: бұл + күн, бұл + йыл, қыстың + куні, жаздың + куні, ендігіден + әрі, ана + құрылым деген сөздерден біріккен.

Ал таңертең (тәңертең емес), бірқыдыру (бірғыдыру емес), әлдекімше (әлдегімше емес) сияқты күрделі үстеулердің сынарлары түбір тұлғасын сақтап жазылады.

106

 

3. Сөздердің қайталануынан я қосарлануынан жасалған күрделі үстеулер дефис (-) арқылы жазылады. Мысалы: тез-тез (киді), бірте-бірте (жүріп кетті), жол-жөнекей (соқты), қолма-қол (берді), емін-еркін (отырды), күні-туні (істеді) т. б.

4. Сөздердің тіркесуінен құралған күрделі үстеулердің әрбір сынары бөлек жазылады. Мысалы: таң сәріде (тұрды), күні бойы (дайындалды), қаннен қаперсіз (отыр), ала жаздай (ән салып) т. б

Answer 2

"Үстеу дің" емлесі туралы айту үшін мысал келтірсеміз:

Үстеу дің – бұл қазақ жеріндегі көптеген традиционды жаңғар тағдырлары мен оқиғаларын сипаттауға арналған бір емле. Мысалы, үстеу дің ұйымдастырылған қоныс арасында үйленетін адамдар арасында абырой деп атауылатын ой-ойларды жасау мақсатты болады. Ой-ойлардың қуанышты жасау мәселесіне байланысты болса, үстеу дің кездесетін кездері де кездесетін мекемеден бастап өткізіледі.

Бұл емле қазақ халқының күнделікті өміріне көбірек таным арнайы ұстаздармен, олардың көмекшілерімен жұмыс жасап, традициялық өнеркәсіптерді жасау, жалпы айналымдармен бөлісуге арналған. Бұл емлені толық ашу және үйрену, сонымен қатар үйлену үшін атады.