Question

1 –тапсырма. Берілген сөздерді пайдалана отырып, тарихи әңгіме құрастырып, жазыңыздар: Уық, кереге, шанырақ, сықырлауық, күйме, киіз, көшпелі өмір, көшпелі мал шаруашылығы, баспана. 2 – тапсырма. Берілген кестені толтырыңыздар: № Тірек сұрақтар: Қола дәуірі Темір дәуірі 1 Хронологиялық мерзімі және тарихи кезеңдері? 2 Дәуірдің негізгі адам баласы өміріндегі өзгерістер? 3 Дәуірдегі негізгі адам баласы өміріндегі жаңалықтар? 4 Шаруашылықтағы өзгерістер мен жаңа еңбек құралдарының пайда болуы? 3 – тапсырма. Термин сөздерге анықтама беріңіздер: Қола, көшпелі мал шаруашылығы, күйме, тайпа, ру, пеш – көрік, тебінді жайылым 3 – тапсырма. Термин сөздерге анықтама беріңіздер: Қола, көшпелі мал шаруашылығы, күйме, тайпа, ру, пеш – көрік, тебінді жайылым

Answer 1

Ответ:

тагы бар фото

Объяснение:

1-тапсырма

Киіз үй қола дәуірінде пайда болған. Киіз үй адамзат тарихындағы ең бірінші архитектуралық құрылыс. Ол жер сілкіністеріне де төзімді. Киіз үй  қазақ халқының  қысы-жазы отыратын баспанасы болған. Ол тез жығып түйеге артып жүре беруге, көшіп-қонуға лайықтап жасалған. Киіз үй негізгі 4 бөліктен тұрады. Олар: 1 - шаңырақ, 2 - уықтар, 3 - кереге,  4 - сықырлауық немесе есік. Бұлардың барлығы: талдан, қайыңнан, теректен жасалады. Ең жақсысы тал.

Қазақтың киіз үйі 6-қанатты,8-қанатты, 12- қанатты, 24-қанатты болады.  

Киіз үйге кірген кезде ең бірінші қонақтардың көздері шаңыраққа түсетіндіктен, біздің ата-бабаларымыз шаңыраққа әр түрлі жіптерден жасалған шашақтар іліп қояды. Не үшін? Иә,көз тимеу үшін. Жалпы киіз үй оң жақ және сол жақ деп екіге бөлінеді. Яғни ерлер және әйелдер жағы болып. Ерлер жақта ер адамға тән нәрселер ілініп тұрады. Олар: шоқпар, қамшы, садақ, т.б. қару-жарақтар. Ал әйелдер жағында тек әйелге тән нәрселер тұрады. Олар: ыдыс-аяқ, төсек орын, бесік тағы басқалар. Төр қазақ халқы үшін өте қасиетті болып саналады. Төрде міндетті түрде аң терілері  және қасиетті домбыра ілулі тұрады

2-тапсырма

1. астында фото да
2. Қазақстан жерінің, оны өте көне замандарда мекендеген адам баласының, адамзат қоғамының тарихы дүние жүзіндегі адамзаттың даму тарихымен тығыз байланысты.
3. Қола дәуірі – адамзат қоғамындағы тарихи-мәдени кезең. Ол қола металлургиясының кең қанат жайып, еңбек құралдары мен қару-жарақ жасауға арналған негізгі материалға айналуымен сипатталады.

       4.Ауыл шаруашылық техникасы баяу болса да, жақсара түсті. Шаруаларда темірден жасалған еңбек құралдары көбейді

3-тапсырма

Қола - қалайы мен мыс кені қосылып балқытылган құйма

Көшпелі мал шаруашылығы ата заманнан келе жатқан кәсіп.Баяғы кезде қазақ халқы әр мезгіл сайын малды қыста қыстауға,жазда жайлауға апарыпжайып тұрған.Сол себепті көшпелі малшаруашылығыдеп аталған.

Күйме - үстіне саябан қондырылған арба

Тайпа - алгашқы қауымдық құрылыстагы бір жерде тұратын, тілі бірдей ,бірнеше рудан құралган адамдар бірлестігі

Ру - алгашқы адамдардың туыстық жагынан бірлесіп өмір сүрген тұрақты ұжымы

Пеш көрік - ауа үрлейтін тесіктері бар металл балқытатын пеш

Тебінге шөбі биік, қалың суаты бар, қар аз түсетін жайылымдар қалдырылады.

Answer 2

1 – тапсырма. Берілген сөздерді пайдалана отырып, тарихи әңгіме құрастырып, жазыңыздар:

Тарихи әңгіме: "Қола, кереге, шанырақ, сықырлауық, күйме, киіз, көшпелі өмір, көшпелі мал шаруашылығы, баспана."

2 – тапсырма. Берілген кестені толтырыңыздар:

№ Тірек сұрақтар: Қола дәуірі Темір дәуірі 1 Хронологиялық мерзімі және тарихи кезеңдері? Қола дәуірі - Әртүрк, Кимак, Керей, Кипчақ дәуірлері. Темір дәуірі - Сак, Сармат, Хүннү, Қытай, Түрік дәуірлері. 2 Дәуірдің негізгі адам баласы өміріндегі өзгерістер? Қола дәуірінде адам баласы атланды, топтық өмір сүргендер, мал шаруашылығы кеңейді. Темір дәуірінде тарихи өзгерістер, тіл түрілімдерінде өзгерістер жасалды. 3 Дәуірдегі негізгі адам баласы өміріндегі жаңалықтар? Қола дәуірінде адам баласы айналасып, өміріндегі жаңалықтарды мал шаруашылығын жасау, топтық кеңістіктерде топырақты искери жасау жолымен жүзеге асыратын болады. Темір дәуірінде жазу өміріндегі жаңалықтар, технологиялық пайда болулары жасалды. 4 Шаруашылықтағы өзгерістер мен жаңа еңбек құралдарының пайда болуы? Шаруашылық дәуірінде өзгерістер ауқыметті жазу үшін қызметкерлер топтары құрылды, ал еңбек құралдарын үнемдеушілер жасады. Керек емес есептеу алаңдарын құру, мал шаруашылығын қолдау кезінде тиімді жасаушылықтың өзгеруі пайда болды.

3 – тапсырма. Термин сөздерге анықтама беріңіздер:

1. Қола - Жазудың қажетті есігі, қолдарды жазу техникасы.
2. Көшпелі мал шаруашылығы - Адам баласының үйінде мал шаруашылығын жасау және оны өсіру ісі.
3. Күйме - Азаматтық ұйымдастырудың жасалуы және оны жүзеге асыратын жасаушылық.
4. Тайпа - Жазу жолымен жүзеге асыратын қалам жасаушылық техникасы.
5. Ру - Жазу жолымен пішімдеу ісі.
6. Пеш – көрік - Қолдардың басқа жерлерге белгіленуін үйрену ісі.
7. Тебінді жайылым - Жазу жолымен тебу ісін үйрену және оны жүзеге асыратын жасаушылық техникасы.

Answer 3

1 – тапсырма: Тарихи әңгіме:

Тарихи әңгіме адамның уық, кереге, шанырақ, сықырлауық, күйме, киіз, көшпелі өмір, көшпелі мал шаруашылығы, баспана сөздерін пайдаланып құрастырылады. Олардың барлық беттерінің ішінде даму мен өзгерулер кездеседі. Уық пен кереге адамның тіршілік жасауында, сыртқы және ішкі жастарды көмек етуінде, бейнелердің құрылымында, сыншылықта, көшпелі мал шаруашылығы мен баспанада пайдаланылады.

2 – тапсырма: №1. Хронологиялық мерзімі және тарихи кезеңдері:

• Хронологиялық мерзімі: Қола дәуірі.
• Тарихи кезеңдер: Темір дәуірі.

№2. Дәуірдің негізгі адам баласы өміріндегі өзгерістер:

• Қола дәуірінің негізгі адам баласы өміріндегі өзгерістер, ол балалардың қазіргі адамдардан айырылған болуы мен алтын абақтарды жасауымен өзгеріс етті.

№3. Дәуірдегі негізгі адам баласы өміріндегі жаңалықтар:

• Қола дәуірінің негізгі адам баласы өмірінде үйлерінің барлығы киіз бұрылысы болды. Олар жыл бойы кіші қауіпсіз жайылардан жасауымен айырылды.

№4. Шаруашылықтағы өзгерістер мен жаңа еңбек құралдарының пайда болуы:

• Шаруашылықта қолданылатын жасақтар мен жабақтар өзгеріс етті. Бұл кезде, арқа жасақтар мен тырнақтар жасау үшін металл қолданылатын аспапты жасауға мүмкіндік берді.

3 – тапсырма: Термин сөздерінің анықтамалары:

1. Қола: Қолда дәуірінің ағымдарының жасауы мен жүзеге асуы маңызды рол ойдаған құрылған есімі.

2. Көшпелі мал шаруашылығы: Көшпелі жастардың кездесуі мен топтар құруы жасақтардың шаруашылығын анықтайды.

3. Күйме: Төртбұрышты атының арасында тағы қойылатын ширеулік жер.

4. Тайпа: Ажал салушы жолаушы тапа аталады.

5. Ру: Орындық ру жасаушы, айналыстырушы.

6. Пеш – көрік: Бір жақтығыс тастарды қолдану арқылы жасалатын қолданысқа арналған аспап.

7. Тебінді жайылым: Тасарымды жайылымдар жасау үшін қолданылатын көмекші есім.