Question

«Қазақстанның ежелгі қалалары» тақырыбында эссе жазыңыз.Эссе құрылымы мен дамуын сақтаңыз, көлемі 120-140 сөз. (напишите эссе на тему «Древние города Казахстана» 120-140 слов) ​

Answer 1

Ответ:

Қазақстанның ежелгі қалалары – жазба деректемелер мен археологиялық материалдар нәтижесінде анықталған байырғы қоныс орындары, қала жұрттары. 6 – 9 ғасырларда Оңтүстік Қазақстан мен Оңтүстік-Батыс Жетісуда қала мәдениеті жақсы дамыды. Саяси жағынан бұл аймақтар түрік әулеттеріне бағынды және реті бойынша Батыс Түрік, Түргеш, Қарлұқ қағандықтарының құрамына енді. Бұл кезеңде көшіп жүретін жер аумағы шектеліп, көш жолдары қалыптасты, тұрақты қыстаулар мен жайлаулар орнығып, егіншілік пайда болды, отырықшы кедейлер тобы бөлініп, жекелеген рулық топтар отырықшылыққа көшті. Мемлекеттік төрешілдік аппарат құрылып, ортақ тіл мен жазу қалыптасты, сауда және дипломаттық байланыстар дамыды. Осындай жағдайда әкімшілік және қолөнер, сауда, мәдениет орталығы ретінде қалалар салына бастады. Оңтүстік Қазақстандағы ең ірі қала Исфиджаб саналады. Ол 629 ж. Сюань-Цзянның жылнамасында “Ақ өзендегі қала” атымен алғаш аталады. Кейін Махмұт Қашқари Сайрам – ақ қаланың аты (әл-Мединат әл-Байда), ол Исфиджаб деп, кейде Сайрам деп те аталғанын жазады. Сайрамнан Шашқа баратын жол бойында 8 – 10 ғасырларда Газгирд (Қазығұрт) болған. Исфиджабтың шығыс жағында Шарап, Будухкет, Тамтаж, Абараж, Жувикат қ-лары мен елді мекендері орналасқан. Шарапқа – Төрткөл Балықшы, Будухкетке Қазатлық қалаларының жұрты сай келеді. Тамтаж, Абараж – керуен сарайлары іспетті. Арыстың төменгі ағысында орталығы Отырар қ. болған Фараб (Отырар) өңірі жатты. Отырар аты (Отырарбенд) 8 – 9 ғ-лардағы жазба деректерде аталады. Оның Фараб, Тарбанд секілді атаулары да бар. Отырардан төменірек Сырдария бойындағы Шауғар өңірінде сол аттас орталығы болған. Шауғар қаласы(соғды тілінен аударғанда “Қара тау”) Түркістанның оңтүстік-шығысында 8 км жерде орналасқан Шойтөбе қаласының орнында болған.

Answer 2

Казахстан, бірінші қаласының өмір сүрген ел болған жер. Ежелгі қалалары, мемлекеттік тарихіміздің жоғары маусымдарында бірінші өмір сүрген жерлер болып, біздің культуралық таңдауларымызда құрасты. Олардың археологиялық изі жасау және қазіргі күнде оларды сақтау азапты жоспарлау мақсаттарынан аулау жасалды.

Байқоңыр, Тараз, Отырар, Сарыарқа, Түркістан және басқалары - осы ежелгі қалалар қазіргі күнге де келіп, мемлекеттік тарихіміздің үнемі жаңа бетінде ашылатын адамдардың көз алдында ту. Олар өзінің археологиялық маңыздылығы мен тарихи жетекшісі екенін дәлелдейді. Осы қалалардың тарихи, өнімдері мен өмір сүру шарттары кез келген тарихи, әдетте, өзгеріссіз болмаса да, олар мемлекеттік тарихімізді жылжымайтын жерлерді сақтауға арналған және танымал мекендерді анықтауға арналады.

Ежелгі қалалардың күнге жеткенінде олардың тарихи мен культуралық маңыздылығын ұмытпау, оларды жетекші күнге дейінгі жұмыстарда қолдау жасау және олардың археологиялық қайтаруы мен білім беру қажет. Олардың ел басты қалаларымен адамдардың байланысу жасау, Қазақстанның күнге жеткенінде тарихи жерлерді сақтау үшін амалдар жасау қажет. Қазақстанның ежелгі қалалары - біздің мемлекеттік тарихіміздің жоғары бір беті, оларды қазіргі күнде де сақтау қажет.