Question

Мәтінді оқыңыз. Қазіргі кезде әлемде энергия тапшылығы байқалуда. Бұрыннан пайдаланып келе жатқан көмір, мұнай, табиғи газ сияқты энергия көздерінің сарқылуы немесе қорының азаюы, қоршаған ортаға тигізетін зиянды әсерінің күн санап артуы адамдарды бейжай қалдырмады. Бүкіл әлем энергия тапшылығынан құтылып, қоршаған ортаны ластамайтын альтернативті энергия көздеріне қол жеткізуге кірісіп кетті. Электр энергетикасын қалпына келтіру мәселесі – бұл қауіпсіздік мәселесі әрі еліміздің болашағы электр энергетикасы мен инфрақұрылымның даму деңгейімен байланысты болып отыр. Сондай-ақ Қазақстанның энергия қоры болып табылатын қазба байлықтары мен қалпына келетін энергия көздерінің зор әлеуетін иелене отырып, қазіргі уақытта энергия үнемдеу саласында ең соңғы орындардың бірін иеленіп отыр. Біз электр және жылу энергиясын өндіру, жеткізу, тарату және пайдалану кездерінде де энергияны үнемдеудің қарапайым ережелерін сақтамаудың куәсі болып жүрміз. Осылай қалыптасқан жағдайда энергияны үнемдеу мәселесіне қаражат бөлу жаңа энергетика көздерін салумен бара-бар болар еді, себебі энергияны үнемдеудің өзі пайдалану тұрғысынан қарағанда жаңа энергия көзін ашумен бірдей. Қазақстанда энергия үнемдеу әлеуеті 30-35 пайызды ғана құрайды. Қоғамымыздың барлық салаларында энергия үнемдеу саясатын дұрыс жүргізу жедел қолданысқа енгізілетін сапалы заңның бекітілуін және тұтас іс-шаралар кешенін орындауды қажет етеді.1-тапсырма. Мәтінде қандай мәселелер көтеріледі? Ол мәселелер бойынша сіздің көзқарасыңыз қандай? (3-4-сөйлеммен жаз)2-тапсырма. Мәтіннің негізгі ойы қандай? (2-3 сөйлем)3-тапсырма. Берілген сөйлемді сөйлем мүшелеріне талда. Қазіргі кезде әлемде энергия тапшылығы байқалады. ​

Answer 1

1. Мәтінде энергия көздерін үнемдеу туралы мәселелер сөз болған. Расымен де, энергия көзін үнемдеу, жасыл экономиканы қолдап, табиғи көздерден қуат алуды жолға қою керек. Жерде тек біз ғана тұрмаймыз. Үнемдеп, сауатты қолдансақ, болашақта кедергі болмайды.
2. Мәтіннің негізгі ойы энергияны үнемдеудің Қазақстандағы жағдайы, энергияны сауатты қолдану туралы. Электр энергетикасын қалпына келтіру мәселесі ел қауіпсіздігіне әсер етіп, экономиканың дамуына сеп болатынын тілге тиек еткен.
3. Қазіргі кезде әлемде энергия тапшылығы байқалады.

Бұл - жай сөйлем. Жайылма, толымды, деректі.

байқалады - баяндауыш (не істейді?) ======

энергия тапшылығы - күрделі бастауыш (не?) ______

әлемде - мекен пысықтауыш (қайда?) _._._._

қазіргі кезде - мезгіл пысықтауыш (қашан?) _._._._

#SPJ1

Answer 2

1. Мәтінде көтерілген мәселелер:

   • Энергияны үнемдеу саласында пайдаланылған көмір, мұнай, табиғи газ сияқты энергия көздерінің сарқылуы жасауы мүмкіндіктерінің жеткізілген кездегі зиянды әсері.
   • Альтернативті энергия көздерінің дамуы және пайдалануының жетістіктері.
   • Қазақстанда энергия үнемдеу саласының өнімі және дамуының жеткізілуінің мәселелері.

   Менің көзқарасым, энергия үнемдеудің артықшылығын анықтау және альтернативті энергия көздерінің қолданылуын арттыру барысында бизнес, ғылым және саяси мақсаттарды біріктіруымыз керек.

2. Мәтіннің негізгі ойы: Энергияның үнемдеуінің жөнінде жасалған керісініштер мен кірісіп кетіштер туралы хабарлама.

3. Берілген сөйлемді сөйлем мүшелеріне талда: "Энергия тапшылығы байқалуда" - мүше; "Альтернативті энергия көздерінің зор әлеуетін иелене отырып" - айтымал мүше; "Электр энергетикасын қалпына келтіру мәселесі" - мүше; "Энергияны үнемдеу әлеуеті 30-35 пайызды ғана құрайды" - мүше; "Сапалы заңның бекітілуін және тұтас іс-шаралар кешенін орындауды қажет етеді" - мүше.