Question

3 -тапсырма. Мақал-мәтелден етістіктерді тауып, оларды рай түрлеріне қарай тал- дап жазыңдар. Үлгі: мақта - бұйрық рай, ІІ жақ, жекеше турі. Ат жақсысын мақта, адам жақсысын жақта. Армансыз адам алысқа бармас Әркім қолда барын ұсынады. Ақылды жігіт атқа да мінер, така да мінер. Ұлық болсаң, кішік бол.​

Answer 1

Ответ:

мақта - бұйрық рай, II жақ, жекеше түрі.

жақта - бұйрық рай, II жақ, жекеше түрі.

бармас - ашық рай, III жақ, жекеше түрі.

ұсынады - ашық рай, III жақ, жекеше түрі.

мінер - ашық рай, III жақ, жекеше түрі.

болсаң - шартты рай, II жақ, жекеше түрі.

бол - бұйрық рай, II жақ, жекеше түрі.

Вот.

Answer 2

Бұл мақал-мәтелде қазақ әдебиетінің дамуы жайлы арнайы мағыналар көрсетілген. Мақалда етістіктерді тауып, оларды үлгілеріне қарай талдап, мақал-мәтелді жазуды ұсынады.

1. "Мақта - бұйрық рай, ІІ жақ, жекеше турі" - Бұйрық рай, турінің басқа түріне қарай жазылады. Оның жекеше турі көптеген басқа жекешелерден айырмашылығын сипаттау үшін пайда болады.

2. "Ат жақсысын мақта, адам жақсысын жақта" - Мақалда, адамдарды мемлекеттеріне немесе ұрыс жерлеріне сипаттай болған жақта жатырларына өздерінің ата-аналары мен деңгейді деген идея жатады. Ата-аналардың жақсы болуы атты істейді.

3. "Армансыз адам алысқа бармас, Әркім қолда барын ұсынады" - Мақалда, армансыз адамдардың жақсылығын жылдам таразылау және көмек көрсету сипатталады. Адамдар басқа жаратушыларға көмек көрсету және жаратушылардың айтуына тырысады.

4. "Ақылды жігіт атқа да мінер, така да мінер" - Мақалда, ақылды жігіттердің тым жақты ақылды жоқ адамдарға көмек көрсетуі және оларды оқшау жақсыды деген сипатталады.

5. "Ұлық болсаң, кішік бол" - Мақалда, адамдарға үлкен ұқсас болмайтын жағдайды қоршау сипатталады. Ұлық болуы жеткіліксіз болатында, тұрғындарымен де кішік болуы тиіс.

Бұл мақал-мәтел адамдар арасында адалдық, көмек көрсету, жақсылық және ақылды жақсылық сипаттарын жеке тілде анықтайды.