Question

ПОМОГИТЕ 30 БАЛЛОВ!!! Мәтін бойынша 3 проблемалық сұрақ құрастырыңызҒылыми-фантастика өнердегі дербес жанр ретінде ХХ ғасырда қалыптасқанымен, оның қайнар бастаулары ежелгі әпсаналарда, ауыз әдебиетінде жатыр. Оған қиялғажайыптық, ертегілік қасиет те тән.Қазақ ғылыми фантастикасы, басқа да әдеби жанрлар тәріздес, әуелi жұртшылықты ғылым негіздерімен етене танысуға шақыруға түрткі болуы тиіс. Ол үшін жаңашыл үн керек еді. Қазақ ғылыми фантастикасы ондай ғылым насихаткерiн де тапты. Ол Шәкәрім Құдайбердіұлы еді. Өзінің нақтылы тақырыбы жоқ, алғашқы жолы: «Мен адамның таппаймын өнерлісін...>> деген өлеңінде «...Іш жарып, ішек жалғап, сүйек қиып, Жамайды ерін, мұрын, түскен тiсiн. Аэроплан, телефон, громофон, электр, радий мен магнит ісін..." - дейді. Бір қараған көзге осы жерде ақын Шәкәрім ғылым мен техниканың өткен ғасырымыздың елең алаңындағы су жаңа жетістіктерінің, өзіне салса, танымгері. Оқырманға салса - өлең тілімен жырлаған тәлімгер міндетін атқарып тұрған секілді. Иә,«секілді» емес, шынында да солай...Тағы бір жағынан алып қарасақ: Осыншама өнер тауып, асқан адам, Әлемнің қиын сырын ашқан адам. Ол үшін өмірге де айла табар, Өлмей, жетер бірталай жасқа да адам!..Керемет! Бұл дегеніңіз – кәдімгі кісі ағзасының белсенділігін мейлінше ұзарта тусу амалын қарастыратын медицина саласы - геронтология ғой.Шәкәрім “кісі мәңгілік жасауы тиіс” демейді. Тек қана "өлмей, жетер бірталай жасқа да" дейді. Мұның өзінде де автордың өз заманынан едәуір озушылығы бар. Өйткені: Шәкәрім осы туындысын жазған тұстары қазақ ауылындағы, санақ көрсеткіштеріне жүгінсек, өмір ұзақтығы алпысты ғана алқымдаса керек. Демек, мына екі жол – ақынның ертедегі бір замандағы, Қорқыт атаның аңсауының рухани жалғасы тәрізді, арманы десе де, қия десе де болады.Яки, Шәкәрім ішінде қисынды қиял элементтері ұшырасатын ғылыми фантастикалық дүние берді деуге болады.​

Answer 1

Ответ:

1. Неге Шәкәрім "кісі мәңілік жасауы тиіс" демейді?

2. Не себепті ғылыми-фантастика дербес жанр ретінде тек 20-ғасырда ғана қалыптасты?

3. Неге ғылыми-фантастиканың қайнар бастаулары әдебиетінде жатыр?

Answer 2

Маған сіздің сұрауыңыздың арқасында шешу керек екен сұрауларды жасау үшін кейбір айтарлық ақпарат керек. Сізге өткен ғасырлардың ХХ ғасырда қалыптасқан гылыми-фантастика жанры туралы кейбір түсініктерді беру мүмкін болар. Сондай-ақ, Сабит Мүтановтың "Келер шапкұн" атты тарихи-фантастика ғылыми фантастиканың бірінші жаңа жетістіктерін айтады.

1. ХХ ғасырда қалыптасқан ғылыми-фантастика жанры қандай кездесіп келді?
2. Шәкәрім Құдайбердіұлының "кісі ағзасының белсенділігін мейлінше ұзарта тусу" жайлы ойлауы жаңашылдың туындысына қатысты ма?
3. Сабит Мүтановтың "Келер шапкұн" атты еңбегіні білетініз пе? Бұл еңбе ғылыми-фантастика туындысына қарастырылатын жасақшылықтары мен мазмұнымен қандай?

Сіздің сұрауларыңызды ақпаратты анықтауды жалпы біліміммен жаттап отырып, анықталатын жауаптарды көрсетуім мүмкін болады.