Question

Киіз үйдің құрылымы туралы айтып беріңіз раскажите о строение юрты по скрипту : можно по казахскому пожалуйста ​

Answer 1

Ответ:

Тоғын– шаңырақтың дөңгелек шеңбері.

Шаңырақ– үйдің бас бөлігі.

Күлдіреуіш– түнікті көтеріп тұратын, ағаштан иіп жасалған бөлшек.

Кепілдік (кепіл ағаш) – күлдіреуіштерді біріктіріп ұстап тұратын ағаш.

Қаламдық– уақыттың қаламы (басы) кіріп тұратын, шаңырақтағы төрт бұрышты тесік.

Қаламы– уықтың шаңырақ қаламындағы сұғылатын ұшы.

Уық– шаңырақ пен кереге ортасын қосатын иінді ағаш.

Алақаны– уықтың кереге басына бекітілетін басы.

Иіні– уықтың иілген (бүгілген) тұсы.

Кереге– жиналған кереге (үй қабырғасы).

Керегенің басы– керегенің жоғарғы жағы.

Керегенің аяғы– керегенің жерге тірелген жағы.

Көз– керегенің тор көздері (тор көз, жел көз)

Азат көз– керегенің көктелмеген жерлері.

Желі– керегені құрайтын ағаштар.

Ерісі– ағаштардан кереге құрайтын ұзыны.

Сағанақ, балашық – ағаштардың қысқасы.

Қары– уақтың иініне дейінгі бойы.

Ыру– уық пен керегеге салынған оюлы сызықтыр.

Сықырлауық– киіз үйдің ағаштан жасалған жарма есігі.

Маңдайша– екі босағаны жоғары жағынан ұстап тұратын берік ағаш.

Босаға– маңдайша мен табалдырықты қосатын және кереге бекітілетін ағаш.

Бақалақ – сықырлауықты жапқанда маңдайшада бекітіп, тұратын айналмамалы ағаш тиек.

Жабық– туырлықтардың бір-біріне айқаса жабылатын тұсы.

Күйеу қазық– шаңырақ көтеретін, киіз есікті көтеріп қоятын, бір жақ басы аша ұзын ағаш.

Answer 2

Киіз үй (юрта) — еуразиялық қазақ қонысының түрлі бөліктерінен құрады. Бұл түрлі кісілердің мекені үшін қолданылатын традициялық қазақ қонысы болып табылады. Бір және неше қиындықтары бар қоныс түрі болып табылады, сондықтан деңгейінің және түрінің бөлігіне сәйкес құрылымы мен болашағы да айрымды болады.

Киіз үй бір кісі немесе көп мәңгіліктерді мекендесетін, тұтқын кілті және тас жабдықтарымен күрделенген, ағаш материалдардан жасалған қоныс болып табылады. Оның жұмсақ қалыпты балалар үшін азаттығы бар, сондықтан сәулетті терең аяғы бар киіз үйдің көлемі тамаша табиғатқа бағытталған. Ал кііз үй қалыпты және арнайы жабдықтарымен өсіп, айналып жатқан болады. Оның ашық жағы көпшілікті жағы ашық қонысқа байланыстырылған, осындай күйде ашық қаттықтар жасалған болады, сондықтан ол сары айқайлаудан қорғалады.