
Жеке ЖАзылым 9-тапсырма. «Ашамайға мінгізу». Салтты өткізудің нұсқау- лығын жаса. Нұсқаулықта
мәтіндегі ақпараттарды пайдалан. Ашамайға мінгізу. Баланың сана-сезімін жетілдіру үшін жасалатын тәрбиелік салттың бірі осы ашамайға мінгізу сал- танаты. Жас бала есі кіріп, 6-7 жасқа келген соң, оған пай атап, балаға арналған «ашамай» деп аталатын ер жаса- тып, қамшы өріп, «сен азамат болдың» деген сенім ұялатып, үйретілген жуас тайға әсем ашамай ерттеп мінгізіп, жүргізеді. Бұл баланың көңілін өсіреді, басқа балалар алдында мерейі көтеріліп, мақтаныш сезімде болады, тез есейеді. Оны еңбекке, адамгершілікке тәрбиелеу осы ашамайға мінгізу арқылы да көрінеді. Ақ тілекті аналар шашу шашады. Ересек балалар тайға мініп, жарысады. Аяғы шағын тойға ұласады. өтініш жазп беріңіздершіі 

Ответы на вопрос

Ответ:
Ашамайға мінгізу - қазақы ортада жастық- жыныстық жіктелуді айғақтайтын этностың тіршілік цикліне қатысты ғұрыптардың бірі. Қазақ салтында сәбилер балалық шақтың бірінші сатысына жеткен кезде ер бала мен қыз бала ретінде алғаш рет жыныстық жағынан жіктеледі : қыз балаға тұлым қою, құлақ тесу рәсімдері өткізіліп, қызша киіндіріледі. Сондай-ақ, ер балаларды сүндетке отырғызып, айдар қойған, соның ішінде алғаш рет жеке атқа мінгізу рәсімін өткізген. Бұл рәсімде откізілетін шараны «Ашамайға мінгізу» немесе «Ашамай тойы» деп атаған. Бұл бала үшін де, ата-ана туысқандары үшін де ерекше оқиға, үлкен қуанышқа саналатындықтан ауқаттылар той жасап, ат шаптырып, көкпар тартқызған.
Жас бала есі кіріп 4-5 жасқа келгенде оған бәсіре тай тарту етіледі. Егер балаға арналған бәсіре аты үйретіліп, мінуге жарап тұрса, онда баланы соған мінгізеді. Салтанатты түрде үйретілген бәсіре тайға ашамай ерттелінеді. Кейде бәсіре тай белгілі бір себептерге байланысты мінуге жарамаса, баланың өзімен шамалас жуас, жүрісі жайлы, әрі сыр-сымбаты жарасқан кұнан не дөнен таңдалады. Баланың ашамайға мінгізілуі оның өмірінде тіршіліктің жаңа кезеңі басталғандығын білдіреді. Баланың рәсіміне ауыл адамдары жиналып, бала мінген аттың жал-құйрығына, баланың шапанына және баскиіміне шоқтап үкі тағады. Бұл «үкінің қасиеті - жын-шайтаннан қағады» дегенді білдіреді. Капаны атқа мінгізу құрметі шабандоз, желтақым жігіттерге жүктеледі. Баланы атқа мінгізіп, аяғын ісикішекке сұғып, белін айналдыра жұқа көрпешемен орап, қолтырмаш ағаштармен денесін ауыртпайтындай ғып тартып таңады.



"Ашамайға мінгізу" салтты өткізу үшін тәрбиелік салттама осындай емес, бірінші бала жастау болып табылады. Бұл салттама балаға өздігіні жетілдіру үшін көмек көрсетеді және оларды адамгершілікке тәрбиелеу үшін ойластырылатын бір тәсілді ұсынады.
Осы салттаманы орындау үшін, біріншіден, балаға «ашамай» деп аталатын ерттеп мінгізу салтты тағайындау керек. Бала кіші үйіндегі ойлау-сілтемелерінде осы салтты орнатып, оның тамашалауына, азаматтығына, басқа балалар мен адамдармен халықаралық өмірде тіркелуіне қарап, осы тағайындалған салтты орындауды үйрету керек.
Ерттеп мінгізу салттамасының анық мәнін ерекше мәтіндер, кітаптар, арнайы курстарды пайдаланып түсіндіре аласыз. Балаға адамгершілік, байлықтылық, өмір санаты мен басқалар туралы өтініш білдіруді мазмұндай мәтіндермен бірге болдырмау керек.
Жас бала салтты ашамайға мінгізуді бітірген кезде, оған «сен азамат болдың» деген сенімді ұйымдастыру керек. Осы салтты ашамай ерттеп мінгізу жолында баланың өзіндігі мен басқалармен салтанатты болуына ықпал етеді. Сонымен қатар, баланың көңілі мен кеңістігі, адамгершілігі дамып, басқа балалармен арасында досымдықты дамытатын әсем ашамай түрлеріне жетуі мүмкін.
Ақ тілекті аналар балаларды ашамайға мінгізу салттамасы арқылы тәрбиелеу үшін масштабты үйіндерді жасауы мүмкін. Олар балаларын жатты түсіну, байлықты бағалайтын, адамгершілікке дайындайтын тәрбиелік іс-әрекеттерді ойлау, орналастыру жатты түсіндіреді.
Өтініш берген жазпен бірге болғаныма қуаныштымын байланарымызба жинау үшін өтініш жасаушының күтімін қосамыз.


Похожие вопросы

Топ вопросов за вчера в категории Қазақ тiлi

Последние заданные вопросы в категории Қазақ тiлi
-
Математика
-
Литература
-
Алгебра
-
Русский язык
-
Геометрия
-
Английский язык
-
Химия
-
Физика
-
Биология
-
Другие предметы
-
История
-
Обществознание
-
Окружающий мир
-
География
-
Українська мова
-
Информатика
-
Українська література
-
Қазақ тiлi
-
Экономика
-
Музыка
-
Право
-
Беларуская мова
-
Французский язык
-
Немецкий язык
-
МХК
-
ОБЖ
-
Психология
-
Физкультура и спорт
-
Астрономия
-
Кыргыз тили
-
Оʻzbek tili