Question

Мәтінді оқып, берілген кестені толтырыңыз, етістіктің шақтарын ажыратыңыз. Ұлы Жібек жолы Сауда кезінде жол бойындағы елдер бір-бірімен өзара мәдени жағынан да байланысқа түсті. Жібек жолы арқылы жан-жаққа діни ой-пікірлер де таратылды. Ш-VI ғасырларда Ұлы Жібек жолы «қажылар жолы» деп аталды, бұл жол арқылы будда монахтары Қытайдан Үндістанға, Үндістаннан Қытайға сапар шекті. VII-X ғасырларда Ұлы Жібек жолының халықаралық маңызы арта түсті, себебі Қытай Византиямен және арабтармен байланыс орнатты. XV ғасырда теңіз жолының дамуына байланысты Ұлы Жібек жолы маңызын жоя бастады. Сол кездегі сауданың басты тауары Қытайда өндірілетін жібек болған. Сондықтан жол «Жібек жолы» деп аталған. Жібекпен бірге Шығыстан Батысқа, Батыстан шығысқа — Рим, Франция, Византия, Русь, Иран мен Араб халифатында, Қытай, Корей, Жапонияда өндірілген көптеген тауарлар ағылды. Жібек жолы халықтар арасындағы сауданың ғана емес, Шығыс пен Батыс елдерінің арасындағы халықаралық (дипломатиялық) қарым-қатынастың дамуына да әсерін тигізді. Жібек жолын зерттеудің әрі маңызды, әрі сирек олжасы - Отырардан табылған күміс ақша мен заттар көмбесі. Көмбеде Шығыс Түркістан қалалары – Алмалық, Пулад, Эмильдің (Еміл); еуропалық Қырымның; малайзиялық Сива, Кони, Тебриздің; қазақстандық Жент қалаларының ақшалары жинақталған. Ақшалардың соғылған уақыты ХІІІ ғасырдың 40-60 жылдары. Көмбеден табылған күмістен жасалған құрама белдік жапсырмалар, ортаазиялық бұрама білезіктер, поволжиялық өрме білезіктер, Кіші Азиялық айылбастар — теңдесі жоқ жәдігерлер. Етістіктің шақтары осы шақ өткен шақкелер шақ​

Answer 1

Ответ
Сөзылған- бұрынғы өткен шақ .
Сөзылды- жедел өткен шақ .
Сөзылып жатыр - нау осы шақ
Сөзылады - ауыспалы келер шақ .

Қатысты - жедел өткен шақ
Қатысып жатыр - нақ осы шақ .
Қатысады - ауыспалы келер шақ .

Айтылды
Айтылды - жедел өткен шақ
Айтылып жатыр - нақ осы шақ
Айтылады - ауыспалы келер шақ.

Дамытады - ауыспалы келер шақ .
Дамытуды - жедел өткен шақ.
Дамытып жатыр - нақ осы шақ.

Тереңдету - тұйық етістік.
Тереңдетеді - ауыспалы келер шақ
Тереңдетіп жатыр - нақ осы шақ.
Тереңдетді - жедел өткен шақ.

Answer 2

Жібек жолы, тарихи дамуы бойынша маңызды алғашқы көптеген халықаралық қарым-қатынастық құрылымдарға өзіндік үлесін көрсетті. Жібек жолы арқылы Шығыстан батысқа, батыстан шығысқа — Рим, Франция, Византия, Русь, Иран мен Араб халифатында, Қытай, Корей, Жапонияда өндірілген көптеген тауарлар ағылды. Бұл сапар арқылы халықтар арасындағы сауданың ғана емес, Шығыс пен Батыс елдерінің арасындағы халықаралық (дипломатиялық) қарым-қатынастың дамуына да әсерін тигізді.

Жібек жолын зерттеудің әрі маңызды алқасы отырардан табылған күміс ақша мен заттар көмбесі. Жібек жолының қазіргі кездегі ғана ашық болғандықтан, оның маңызы өте үлкен.

Көмбеде Шығыс Түркістан қалалары – Алмалық, Пулад, Эмильдің (Еміл); еуропалық Қырымның; малайзиялық Сива, Кони, Тебриздің; қазақстандық Жент қалаларының ақшалары жинақталған. Ақшалардың соғылған уақыты ХІІІ ғасырдың 40-60 жылдары. Көмбеден табылған күмістен жасалған құрама белдік жапсырмалар, ортаазиялық бұрама білезіктер, поволжиялық өрме білезіктер, Кіші Азиялық айылбастар — теңдесі жоқ жәдігерлер.

Етістіктің шақтары осы шақ өткен шақкелер шақ.