Question

5 Хаммурапиның заңдары

Answer 1

Ответ:

Объяснение:

заңдарының жинағы. Бұл заңдар Хаммурапи патшалық еткен кезде, шамамен біздің заманымыздан бұрынғы 1760 жылы қабылданған. Хаммурапи заңдары Ежелгі Шығыстағы құл иеленушілік құқықтың аса маңызды ескерткіші болып есептеледі. Диорит бағанға сына жазуларымен жазылған бұл заңдардың мәтіндері 1901 — 1902 жылдары ежелгі Эламның астанасы — Сузы қаласының орнына жүргізілген қазба жұмыстары кезінде табылған. Оны ол жерге эламдықтар әскери олжа ретінде әкелген болса керек. Хаммурапи заңдары қазіргі кезде Луврда сақтаулы тұр. Заңның неғұрлым кейінгі көшірмелерінің жұрнақтары Сузы, Ниневия, тағы басқа. Месопотамия қалаларында жүргізілген қазба жұмыстарында табылды. Хаммурапи заңдарының мәтіні кіріспеден, 282 баптан және қорытынды бөлімнен тұрады. Онда әлеуметтік теңсіздіктің салыстырмалы түрдегі жоғарғы дәрежесі бейнеленген. Сына жазуымен баяндалған заңдар азаматтық және қылмыстық құқыққа бөлінбесе де баптар белгілі бір топтарға біріктірілген; сот процесі, меншік, патша қызметі, неке мен отбасы, міндеттер, тағы баскқа. Оның үстіне әрбір тақырып қылмыстық-құқықтық, сондай-ақ азаматтық-құқықтық тұрғыдан түсіндіріледі. Құқық субъектілері болып ерікті қауым мүшесі (авилум — “адам”) және толық құқығы жоқ патша қызметіндегі ерікті адам (мушкенум — “төмен құлайтын”) танылды. Кейбір құқықтарды (ажырасу және қалың малын қайтарып алу құқығы) ерікті әйелдер де пайдаланған. Құлдар мен балалар тек құқық нысандары ретінде ғана қарастырылды. Хаммурапи заңдарында құл иеленушілердің құлдарға үстемдігін, жалпы жеке меншікті нығайтуға және патша қызметіндегі адамдардың мүдделерін қорғауға ерекше көңіл бөлінді. Бұл заңдар бойынша Вавилон патшалығындағы тауар-ақша қатынастарының елеулі дамығаны жөнінде қорытынды жасауға болады. Ғылыми әдебиетте Хаммурапи заңдары әрекет еткен құқық жинағы ретінде (бұл неғұрлым шындыққа жанасады), “әлеуметтік әділеттілікті” бейнелеген заңдық трактат немесе Хаммурапи патшаның өз қызметі жөніндегі құдайларға берген есебі ретінде қарастырылады. Хаммурапи заңдары ежелгі Кіші Азияның өзінен кейінгі заңдарына елеулі ықпал етті. Хаммурапи заңдарынд

Answer 2

Хаммурапиның заңдары өз атынан Хаммурапиның шаруашылық патшасының басшылығының биік дәрежесінде дайындалады. Ол м.з. 1792-1750 жылдары Б.З.Б. дайындалған патша болып тағайындалған болды. Әсіресе, оның заңдарының ең бастысы "Хаммурапи кодексі" деп аталады.

Хаммурапи кодексі — бұл қаржы, әлеуметтік және діндік заңдарды көмек көрсету жолымен жастарды қаржылаушылықпен жануарлық мәселелерге дейінгі ең басты заңдарды ұсынады. Бұл кодекс бірнеше баспаспа, қатарына құбырыштық жасау, шығармашылық қаржы, қызметтескі куәландырылу заңдарын ішкілігін айтады.

Хаммурапи кодексінде заңдарды бағалап айту арқылы адамдар арасында әділетті жасау нысаналары көрсетілген. Кодекс қатарынан бірнеше заңдарда берілген штрафтар жеке өзгеріс бола алады.

Мысалы, кодекс 21-ші маддесінде жаттығу тапсырмаларды орындауға байланысты алдын ала отырған кезде өзіне әйгілі жаттығу тапсырмасын қоймай тастайтын кісі өлген болса, оның кешігін жергілікті төлесіндіру қарасы боларын жеке өзгертуді өзіне алу тиіс.

Кодекс бірнеше заңдардан тұратын, бірақ оларды басқауға салушылықты сақтайтын салыстыруды көмекке алды. Бұл заңдар өзін-өзі биік әйгілі болмаса да, тарих бойы кең жерде танылды. Олар бір жақта көбінесе болатын әділеті жүзеге асыруда дайындалды.