Question

1. Geografiyaning oʻrganish obyekti nima? 2. Geografiya fanlari tizimida qanday fanlar mavjud? 3. Geografiyada hozirgi paytda qanday masalalar ustida va qanday tadqiqot usullari yordamida izlanishlar olib borilmoqda?​

Answer 1

1. Geografiyaning oʻrganish obyekti nima? 2. Geografiya fanlari tizimida qanday fanlar mavjud? 3. Geografiyada hozirgi paytda qanday masalalar.

На... 1. Каков объект изучения географии? 2. Какие предметы есть в системе географии? 3. Какие вопросы в настоящее время освещаются в географии ...

Answer 2

1. Geografiyaning oʻrganish obyekti nima? Geografiya, yeryuzi moddalarining tarkibiy, tuzilish va manzaralarining oʻrganilishi va tushunchalari bilan shug'ullanuvchi ilmiy fan sifatida taniladi. Geografiyaning oʻrganish obyektlari dunyo boʻylab boʻlgan geografik hududlar, inson faoliyati toʻgʻrisida yozilgan ma'lumotlar, tabiiy moddalar va ularning oʻzgarmagan va oʻzgarmoqda boʻlayotgan jarayonlari, ijtimoiy, iqtisodiy va ekologik tizimlar, shuningdek insonlar va tabiat aloqalarini oʻz ichiga olgan bir qator tadqiqot obyektlarini oʻz ichiga oladi.

2. Geografiya fanlari tizimida qanday fanlar mavjud? Geografiya bir qator tizimlar va fanlarga boʻlinadi. Bu fanlar quyidagi turlarga boʻlinadi:

a. Fizik geografiya: Bu tizim geofizika, klimatologiya, hidrologiya, geomorfologiya kabi fizikaviy jarayonlarni oʻrganadi.

b. Inson geografiyasi (insonga oid geografiya): Bu tizim ijtimoiy, iqtisodiy va politik geografiyaning tarkibiy qismini oʻz ichiga oladi. Insonlar, ularning faoliyatlar va turmush tarzi, inson vaqt va mekan aloqalari bu fan tizimining asosiy obyektlari hisoblanadi.

c. Ekologiya: Bu tizim tabiatning ekologik tizimlarini, ekosistemalarini, tabiatning oʻzgarishi va insonlar tomonidan ta'sirini oʻrganadi.

d. Geoinformatsion tizimlar (GIS): Bu fanlar geografik axborot sistemlari va xaritaviy ma'lumotlar oʻrganilgan tizimlardir. Ular ma'lumotlar bazasini yaratish, xaritalarni tuzish va ma'lumotlarni tahlil qilishda qoʻllaniladi.

3. Geografiyada hozirgi paytda qanday masalalar ustida va qanday tadqiqot usullari yordamida izlanishlar olib borilmoqda? Geografiya, dunyo va uning komponentlarini tahlil qiladigan bir ilmiy soha sifatida keng qamrovdir. Hozirgi paytda geografiya ilmi bir nechta muhim masalalar ustida izlanishlar olib borilmoqda. Quyidagi masalalar geografiyaning yozilgan yuridikorni olishi mumkin:

a. Iqtisodiy oʻzgarishlar: Dunyo boʻylab iqtisodiy oʻzgarishlar, resurslar, energiya iste'moli va iqtisodiy tizimlarning dunyo xodisalari ustida geografiyachi tadqiqotlar olib boradi.

b. Klimat oʻzgarishi: Iklim oʻzgarishi va uning inson va ekosistemalarga oʻz ta'siri ustida tadqiqotlar amalga oshirilmoqda.

c. Urbanizatsiya: Shaharlar va ularning koʻrishlarining oʻzgarishi, koʻchadagi oʻzgarishlar va insonlar orasidagi aloqalar geografiyachi oʻzlashtiradi.

d. Biodiversitet: Tabiat tarkibidagi hayvonlar va bitkilarning boshqa hayot turlariga qanday ta'sir ko'rsatayotganligi, ya'ni biodiversitetning muhofazasi va boshqa muammolar geografiyachi tadqiqotlarni jalb etadi.

Geografiya ilmi dunyo haroratlarini, oʻzgarishlarini kuzatish, axborot tizimlarini yaratish va xaritalarni tuzish uchun geoinformatsion tizimlarini qoʻllab-quvvatlaydi. Tadqiqot usullari esa ma'lumotlar yigʻish, oʻzlashtirish, xaritalarni yaratish va ma'lumotlarni statistik analiz qilishni oʻz ichiga oladi.