Question

8. Складзіце самастойна або выпішыце з мастацкага твора, які вывучаеце на ўроках беларускай літаратуры, бяззлучнікавыя складаныя сказы з рознымі сэнсава-граматычнымі адносінамі паміж часткамі. Назавіце гэтыя адносіны. Растлумачце пастаноўку знакаў прыпынку ў сказах. Пабудуйце схемы сказаў.

Answer 1

Ответ:

1. Птушкам няма чаго было спяваць: набліжалася восень.

2. Кошкі грызуцца - мышам прывольле.

3. Ён адзначыў: у дзяўчыны прыгожая сукенка.

4. Клiкнуць хацелася — голас замёр.

5. Па рацэ кружыліся снежныя віхуры; яны зараджаліся нечакана, нібы змовіўшыся, беглі ў адзін бок і гэтак жа нечакана знікалі.

6. Будзе дожджык - будуць і грыбкі.

Объяснение:

Answer 2

На жаль, я не маю доступу да інтэрнэту, таму не магу знайсці інфармацыю пра мастацкі твор, які вы вывучаеце на ўроках беларускай літаратуры. Але я магу дапамагчы вам з разуменнем бяззлучнікавых складаных сказаў з рознымі сэнсава-граматычнымі адносінамі паміж часткамі і пастаноўкай знакаў прыпынку ў сказах.

Бяззлучнікавыя складаныя сказы з рознымі сэнсава-граматычнымі адносінамі паміж часткамі

Бяззлучнікавыя складаныя сказы складаюцца з некалькіх частак, якія не злучаныя злучнікамі. У такіх сказах часткі могуць мець розныя сэнсава-граматычныя адносіны паміж сабой. Напрыклад:

Прыклад 1: - Сонца сыпала залатыя промні. - Сонца - прадмет, які выконвае дзеянне "сыпаць". - Залатыя промні - прадмет, які атрымлівае дзеянне "сыпаць".

У гэтым прыкладзе сэнсава-граматычная адносіна паміж часткамі ёсць дзеянне "сыпаць" і аб'ект, які атрымлівае гэта дзеянне.

Прыклад 2: - Яна пісала лісты і чытала кнігі. - Яна - суб'ект, які выконвае дзеянне "пісаць". - Лісты - аб'ект, які атрымлівае дзеянне "пісаць". - Яна - суб'ект, які выконвае дзеянне "чытаць". - Кнігі - аб'ект, які атрымлівае дзеянне "чытаць".

У гэтым прыкладзе сэнсава-граматычныя адносіны паміж часткамі ёсць дзеянні "пісаць" і "чытаць" і аб'екты, якія атрымліваюць гэтыя дзеянні.

Пастаноўка знакаў прыпынку ў сказах

Знакі прыпынку ў сказах выкарыстоўваюцца для пастаноўкі паўзы, адзначэння сінтаксічных адносін і выразнення эмоцый. Некаторыя знакі прыпынку, якія выкарыстоўваюцца ў бяззлучнікавых складаных сказах, уключаюць:

Коскі (,): Коскі выкарыстоўваюцца для адзначэння паўзы і аддзялення адзінага сэнсавага блоку ад іншага ў складаным сказе. Напрыклад:

- Яна пісала лісты, а ён чытаў кнігі.

У гэтым прыкладзе коска аддзяляе два сэнсавыя блокі: "Яна пісала лісты" і "ён чытаў кнігі".

Тырэ (:): Тырэ выкарыстоўваецца для адзначэння паўзы і аддзялення адзінага сэнсавага блоку ад іншага ў складаным сказе. Напрыклад:

- Яна мала шмат хобі: малюнак, музыка, спорт.

У гэтым прыкладзе тырэ аддзяляе сэнсавы блок "Яна мала шмат хобі" ад блока з пералікам хобі.

Кропка (.): Кропка выкарыстоўваецца для адзначэння канца сказа. Напрыклад:

- Яна пісала лісты. Ён чытаў кнігі.

У гэтым прыкладзе кропка аддзяляе два асобныя сказы.

Схемы сказаў

Схемы сказаў могуць дапамагчы ў разуменні структуры і сэнсу складанага сказа. Напрыклад, схема сказа "Яна пісала лісты і чытала кнігі" можа быць наступнай:

Суб'ект (Яна) - Дзеянне (пісаць) - Аб'ект (лісты)
          \
           - Дзеянне (чытаць) - Аб'ект (кнігі)

У гэтай схеме паказаны суб'ект (Яна), дзеянні (пісаць, чытаць) і аб'екты (лісты, кнігі) у складаным сказе.

Калі ў вас ёсць канкрэтны мастацкі твор, які вы хочаце абмеркаваць, калі ласка, прадастаўце больш падрабязную інфармацыю, і я буду рады дапамагчы вам з разуменнем гэтага твора.