Question

Популяцияның өсуі дегенымыз не

Answer 1

Ответ:

Популяция (лат. populus — халық, тұрғын халық) — белгілі бір кеңістікте генетикалық жүйе түзетін, бір түрге жататын және көбею арқылы өзін-өзі жаңғыртып отыратын ағзалар тобы.

Батыс Еуропадағы еуразиялық сілеусіндер популяциясына жойылу қауіпі төніп тұр

Осы топтың популяция болып есептелуі үшін: тарихи қалыптасқан ареалы және үздіксіз өзгеріп тұратын сыртқы орта жағдайында өзінің саны мен құрылымын сақтауға қабілетті болуы; сол түрдің өзге топтарынан қандай да бір табиғи кедергілермен ажыратылып тұруы; бір немесе бірнеше экожүйенің құрамына кіріп, олардағы зат алмасу, энергия тасымалдау процестеріне қатысуы тиіс. Әр популяция өзіне ғана тән статиктикалық сипаттамалары (саны, тығыздығы, ареалы, орналасуы, жас ерекшелігі, жыныстық құрамы) және динамикалық сипаттамалары (саны мен тығыздығының уақытқа қатысты өзгеруі) бойынша ерекшеленеді. Популяцияның статиктикалық сипаттамалары популяцияның белгілі бір сәттегі күйін көрсетіп, өлшеу, санау арқылы қысқа мерзімде анықталады. Популяцияның динамикалық сипатамаларын анықтау ұзақ мерзімді (бір ұрпақ жаңаратындай) қажет етеді. Популяция санының динамикасы белгілі бір уақыт аралығындағы тірі ағзалардың өмірге келуі мен өлімі көрсеткіштерінің ара салмағы бойынша анықталады. Сондай-ақ, популяция санының өзгеруіне иммиграция және эмиграция процестері де әсер етеді. Популяция саны өсуінің біртіндеп тежелуі логистикалық теңдеу арқылы өрнектеледі. Әдетте, жануарлар мен өсімдіктер популяциясының саны біршама тұрақты болғанымен, олар әлсін-әлсін күрт өзгеріп отырады (мысалы, тоқалтіс тышқандар, леммингтер, т.б.). Кейбір жануарлардың (шегіртке,бөкендер, т.б.) санының немесе тығыздығының қауырт өсуі олардың қоныс аударуына әкеледі. Жануарлар популяцияларының саны мен тығыздығы күрделі мінез-құлықтық (аумағын белгілеу, қору, көші-қон), физиологиялық механизмдер арқылы (гормондар қызметі, стресс) және популяцияның генетикалық құрылымының өзгеруі арқылы реттеліп отырады

Answer 2

Популяцияның өсуінің дегені бір аймақта (және басқа жерде) адамдардың санының және популяцияның кеңістігінің артып жатуын сипаттаған өзгерістерге байланысты. Өсу бір популяцияның бастапқы санына немесе басқа да мезгілді таңбалаудың бір мәніне жеткен кезде орын алатын өзгерістерге айналады.

Популяцияның өсуінің бірнеше басқару факторлары болуы мүмкін:

1. Туындылық және тамырлау: Егер адамдар туындылықты және тамырлауды қанағаттандырып, бала туындау күштерін жетілдірсе, популяция артып баруы мүмкін.

2. Әмиян өсімдігі: Жоғары әмиян өсімдігі жердің ресурстарын пайдалану мүмкіндігін арттыру арқылы популяцияның өсуіне көмек көрсетеді.

3. Тазалық және сауық: Қару, сауық және болмау кезінде популяцияның санын төмендете отырып, туған жерді қорғау арқылы популяцияның өсуі түсінігінен асса.

4. Денсаулық көлемі: Денсаулық қызметтерінің және тиімді клиникалық көмек көрсетудің арттыруы адамдардың ауруларына байланысты популяцияның өсуіне позитивті толықтырады.

5. Тәуекелді мекемелер: Қаржылық мекемелердің толықтыруы, адамдардың болашаққа деген рухани нысандарын беру арқылы популяцияның өсуін түсіндіреді.

6. Технологиялардың дамуы: Технологиялардың артуы, әдетте ақпараттық және саламаттық саласында, жандандықты болашаққа арналған мүмкіндіктерді арттырады.

Өсу барысында популяция бастапқы санынан кейін бір нүктеден біреулкендігіне, олардың өмір сүруі мен болашаққа деген көзқарасына байланысты дамуды жалпылайды.